ben küçükken ramazan bayramı sabahı herkes yani bütün türkiye kahvaltıda yuvalama yer zannederdim,büyüdükten sonra bunun böyle olmadığını görünce bir gün anneme sordum ''anne biz neden bayram sabahı yuvalama yiyoruz, bu adet nerden çıkmış'' diye annemin verdiği cevap şöyleydi..

-bak şimdi biz bi ay boyunca oruç tutuyoruz ya..
+evet tutuyoruz eeee...
-işte 1 ay boyunca nefsimize hakim olduğumuz için allah(c.c) bizi bu yemekle ödüllendiriyor yani, 1 ay boyunca dinlenmiş midemiz bir anda yorulmasın diye yumuşak yumuşak yoğurtlu ,pirinçli bu yemeği vermiş bize onun için yiyoruz.... çok sevap bayram sabahı bunu yemek.
+hmm peki diğer memlekettekilerde oruç tutuyor niye onlara böyle bir ödül verilmemiş..onlar niye kahvaltı yapıyor...
-!!!!!!!demekki onları ödüle layık görmemiş ne biliym ben..
+puahaha...

tövbe haşa yani anteplilere göre allah(c.c) katında bile ayrı bir yerimiz var.

aam camıda, ayaggabının altı daşıyhan kimsiye değmesin dey, ayakkabı çütü tabanları birbirinin üzerine gelecek şekilde dutulur. ben başga memlekette göremedim bunu, antebe özgü haral.

- her cuma ağşamı komşuya maltıhalı küfte ya da yapılan yimekten verilir sebapdiye..

annemle telefonda konuşurken gülmekten karnıma ağrıların girmesine neden olan, akabinde de 'yanımda olsa da öpüş çalsam' isteği uyandıran konuşmamızdan bir alıntı yapıyorum:

- geç yatıyn dee mi gızım ders çalışınca? şimdi yoruluyn amma sonrası eyi olur işallah.

+ öyle oluyo anne maalesef, dediğin gibi olur inşallah.

- acı bi de dua et yatmadan önce. gece yarısı çok güzel kabul oluyor dualar...

+ *tamam anne, dua ederim uyumadan önce.

*
*
*
*
*

*

yat galk gabıl eden hak*

-yav hacı bende isteym namaz gılmey amma acı sölemesi ayıp fazla duva bilmeym ondan gılameym..
+bişeyyy olmazzzz sen gılda gerisi möhim deel usda yat galk gabıl eden hak demişler,niyet önemli niyet...
-eyiymiş yorum aaa kahıymda niyet ediym hele o zaman, iki rekat yatıym kahıym acı ezan ohunuy aha, sen gelmeymin...
+aci birez dizlerim arıyy böön ben aşama gazasını gılarım evde, yeri sen get gıl allah gabıl etsin seninkini..****

(bkz: bizi de çağır)

(bkz: torpak günü)
(bkz: ramazan sofusu)
(bkz: hediyesi ne gadar)
(bkz: mezar çarptırmak)

(bkz: mezara nohut gömmek)

inna ateyna
kölgelerde yateyna
iş gelinçi gaçeyna
küfde gelinci gapeyna

"iki salla bi bağla, üç salla yat"

şeklinde bayram namazını formülü etme yöntemi de çokça zeki bir antepli imamın dini halka indirmesi olarak okunabilir..

(bkz: kurban bayramı)
(bkz: ramazan bayramı)

(bkz: mezarligin yanindan gecerken arabanin radyosunu kapatmak)
(bkz: arabayla mezarligin civarindan gecerken fatiha okumak)

(bkz: dinige mi la)

(bkz: talhın vermek)

en ağır küfürleri ettikten sonra " töğbe estağfurullah , töğbe töğbe ,adamı zornan sövdürüyler" diyerek asıl suçlunun kendisi değil onu azmettiren olduğu düşünceside oldukça yaygındır. ayrıca (bkz: gıl beşi gurtar başı )sözüyle de cemaat ve tarikatlara ihtiyacın olmadığı düşüncesi ise sosyolojik açıdan incelenmeye değerdir.

antep dinine örf ve adetlerine baglı bir memlekettir.en cog mevlit ohutulan memleketlerin başında ganımca antep gelir.olan asgere geder gelince ohutulur sevaba girilir,yaşlı nine aylıg baglanınça mevlit ohutur,vesveseli ana oglu-gızı ohulu gazanınca mevlit ohutur,hapisten çıhan yahınına mevlit ohutulur,biri bi sıhıntıdan kurtulunca mevlit ohutulur,esnaf ammi yeni mahine alınca mevlit ohutur.tabi bu mevlitlerde çounlugu eline gullu defteri alır gelir.antepli her gonuda oldoo kimi din gonusundada çok hassasdır.uşaglarını daa minniggen maalle hocasına kur'an-ı kerim belletmeye göndertir.evlerinde hec tesbahı, namazlıı eksig olmaz.bunnar her memlekette olur diyen elbet olucudur.lakin antepde youn yaşanır.eyleki günnük kelimelerde bile bunu ned annamak mömkündür agam.eddiği haneglerin cogunda belli eder gendini.allah (c.c) adını çok zikreder.
evlenecek gıza - gulhuvallahi ahad gaynanasiz gelin rahat
gelin gıza - tabaknanada gala gaynanayı allah ala
arhasından gonuşto gişiye - gendi yok allahı var
beddua edecee birine - gurban oldoom allah dırnanı uzadıpta yer dutturmıya bes
gılıbıglıını gizlemek içun - avraddan gorkmayan allah tan da gorkmaz
ters bi haneg edecee zaman evvel- allahin gucune getmesin
olmasını istemedee bişey olunçu yıldırmag içun - allahını seven sahaya çekirdek kabuğu atmasın
umuddan begledii şeye garşı olur zaar kimisinden- boradayi mismar eden allah

*

adının geree yok, antebe gomşu olsun olmasın çoğu illerde ırazaman ayında oruç dutmayan vatandaşın başına her zaman bişey gelir. aşalanır, kötek yer hatta öldürüldüğü bile olmuştur. bizde ise örnek: sokaktaki yaşlı bi ammi orucunu yiyen birisini görse; kendi içlinden 'bak eşşoleeşşe utanmadan orucunu nasılda yi' der. kimseyi rahatsız etmez. gendi gendine zavırlanır durur. gene ıramazanda iftar saati gelene gadar hem gendiylen hemde horantaylan dööşür durur. antebin % 99'u cuma namazına geder, bazar günüde sahresine geder, arakısını içer. gurban bayramında borç eder gene gurban keser. cömerttir, yidirmeyi içtirmeyi sever, gomşusu açken gendi dok yatmaz.

bi de antepte haralda esgi türglerin inanışlarından galma bi kültür olsa gerek, doğa olaylarına da yeen saygı duyulur, misal güneşe, yamııra, gara filan kem hanek edmemelisin, güççüken çocug aglıynan haralda, bayramda yağmur yağınca bayramlıklarımız ıslanıcı diye gorhar "yağmır allaah senin belangı versin" didik mi annem bize, höös bahiym eşşek, rahmede eyle dinilir mi azıın gözün eyilir tama, çarbılırsın eyle dirsen , şükür allahın keremine dinir dirdi, nasıl gorhardık...