boyanmak
kadınlar için makyaj yapmak anlamına gelir.
-aboovv yaşına başına bagmadan nadar boyanmış şu avrad baksana hele gafayımı yiyig ney.
samsak
nedendir bilinmez ama bu samsağın ölçüsü 2 diştir,ne eksik ne fazladır bu ölçü...antepli biri yemek tarif ederken hangi yemek olursa olsun sonunda ''acı içine 2 dişde samsak goy''demeyi ihmal etmez.
gendi gendine bi adam olmak
ayrıca ''gendi gendini bi bok belley zaar.''şeklidede kullanılır.
-bacım bu herif gendi gendini ne belley ola bilmeym ben..
+ne belleyci bi bok belley zaar.
ev düzme
antepte ev düzmeden çok ''ceyz asma'' (çeyiz asma)şeklinde kullanılır.herhalde kızın bütün çeyzinin evin içine serilmesinden dolayı bu adı almıştır..bol bol toplu iğnenin kullanıldığı bir olaydır aynı zamanda...çeyiz asma olayında kızın bütün çeyizi sıra sıra toplu iğnelerle asılır evin içine...
-bacım nere gediysin kele..
+gardaşımın güççük gızının ceyz asması var oraya gediyk ahaa.
sözlüğün bir günde yüz başlığı geçmesi
saat 13:44 ve başlık sayısı 48.. sözlükteki online halfelerin çokluğu gözönüne alınırsa bugün gerçekleşmesi muhtemel olan olay...
gurutmalık
yazın genellikle ağustos ayında en az 30 kilo balcan,30 kilo salçalık yada dolmalık acı biber,30 kilo tatlı kırmızıbiber ve 20 kilo haylan kabağından kışın dolma yapmak için hazırlanan içleri çıkarılmış,temizlenmiş sebze kurularıdır.
sarakustu
esas söylenimi şehreküstü olmasına rağmen antepte genel kullanımı şaraküstüdür... antebin semtlerinden biridir.ısminin nerden geldiği konusunda 2 farkı söylenti vardır ama hangisi tam olarak doğru bende bilmiyorum.
1-çok uzun yıllar önce bu semt antebin dışında kurulmuş olduğu için bu adı aldığı söylenir.
2-savaş yıllarında bu semte pek yardım gitmemesi sonucu semt halkının şehrin merkezinde bulunanlara küstüğü için bu adı aldığı söylenir.
mesenede anteplice diyaloglar
delinin deermenini yel dönderir yelde döndermezse sel dönderir
saf, temiz,kendi halinde kimselerin işleri kendiliğinden hallolur,sıkıntı yada zorluk çekmez demektir.
-vallah bilmeym apla bu haycenin şansı yeen eyi,avrad nere getse işi hemen halloluy..nası oluy anlameym ben.
+bacım delinin deermenini yel dönderir yelde döndermezse sel dönderirmiş.. avradın galbi temiz zaar.
burasi gavaglin tuvaletine donmus ayni
kavaklıktaki tuvaletlerin şimdiki halini bilmiyorum ama önceden çok pisti,ne kokudan yaklaşılabilirdi yanına nede içine girilebilirdi..hatta piknik yapmak için gelenler sıra çok olduğundan küçük çocuklarının tuvaletlerini duvarına yada kenarına yaptırırlardı...onun için çok pis olan bir yeri anlatmak için buz söz kullanılır.
-allah ala şeyle sizi elimden eymi aynı gavaglıın tuvaletine dönmüş burası,acı iki şapşak su dögsez elezemi yapışır,dert vere şeyle altıza üstüze...
kelli felli
antep dışında kullanıldığı zaman tarif edilen kişinin kel olduğuna dair bir izlenim yaratan söz...anlatacağım telefon görüşmesi bire bir yaşanmış ve benim gülme krizlerine girmeme sebep olmuştur.
ben:merhaba napıyosun ne var ne yok..
görümcem: merhaba iyiyim sen napıyosun..
b:bende iyiyim aynen devam işte,kız bak ne diycem ayşe sözleniyormuş duydunmu..
g:aaa gerçekten mi? yok valla duymadım,sen nerden biliyon gördünmü adamı...
b:ayşe söyledi banada yok adamı canlı canlı görmedim ama facebookta fotoğrafı var ordan gördüm..
g:yaa nasıl biri..
b:valla fotoğrafta pek belli olmuyor kelli felli bir adam işte..
g:yaaa bekle bende bakayım bi.. ayşenin profilinde mi resim..
b:evet..hadi bak bekliyorum..
g:dur tamam açıyorum...şu mavi gömlekli olan adammı...fena durmuyor ama kel değilki bu adam,sen kel demiştin...
b:puhahahaa.......
gapı daşlamak
bu gelenek aslında anteplinin erkek çocuğa ne kadar düşkün olduğunun göstergesidir çünkü kız çocuk doğduğu zaman böyle şeyler yapılmaz...antepte bir evde erkek çocuk doğdumu bayram havası eser bu sevinç kız çocukları için geçerli değildir...dışarda genelde babalar oğlan çocuk hastasıyken antepte bu işe annelerde dahildir..yeni doğum yapan bir kadın eğer erkek çocuk doğurduysa kasım kasım kasılır havasından geçilmez ama kız çocuk doğurduysada sesi kesilir sanki suç işlemiş gibi hisseder kendini...
hatta eskiden erkek çocuk doğdumu yakın akrabalara tepsi tepsi baklava gönderilir konu komşuya çikolata dağıtılırdı ama kız çocuk doğdumu şeker dağıtılırdı ...şeker ucuz olduğu için...
uzun lafın kısası erkek evladı herkes ister ama antepte erkek çocuklara olan düşkünlük bir başkadır,anlatılmaz yaşanır cinsten bir olay yani.
huyu husu
''huylu huslu'' şeklindede kullanılır.
-bacım bu olan bu gızın nesini beenmey anlameym ben,huylu huslu gız işde elinden her iş geliy amma genede bir türlü beendiremedim kele.
+bacım onun gafasında başgası var zaar ondan beenmeydir,yoksa ay parçası kimi gız neen beyenmesin kele,isdeyenin eline geçmey bu zamanda beylesi..
-gafası gopa şeyle onun ben biliym gafasının nerde oldonu amma gendi bilir vallah ya bu gızı alır adam kimi yada beyle galır ,artı gendi bilir gerisini.
+hele hös böök gonuşma kele heyirlisi olsun de,beki gendinin buldoda huylu huslu biri çok getme hele üsdüne..
-ben bilmeym artı ,yeri aa ben deycemi dedim ...boynunun kökünü görürse o gızıda görür aa get bunuda beyle söle gendine.
terbiyeli maymun
ayrıca söz avratlarından yada herflerinden çok korkan kimseler içinde kullanılır.
-aman bacım bu heyriyeden gorhulur vallah herifini aynı terbiyeli meymun edik kele,adamcazın sesi kesilmiş vallah.
+he he geçen gün bazarda gördüm bende eline bazar poşedlerini almış avradın iki adım arhasından gediydi,hası avrad hası erkek belli deeldi kele..
-gız anam ne deyn sen sinirleninçe herifi dövüymüş tama,herkeş herifinden çeker bu masimcezde avradından çekiy işde..
+ne deym anam allah zalım yanını yere vere şeylede gurtara herifi..uyyy yazzıg gız yeen üzüldüm vallah demeg dövüymüymüş abovvv evlerden yırag.
anteplice şiirler
şaraküstülü hayce
sıfatın gözümün önünde duruy
gırpıym getmeyn, gapıyım getmeyn
sahı şavhın vuruy
gözümde parıldıyn
döşümün takdasına dom dom
yürem hayce hayce vuruy
eyle yeen dutuldumhu saa
sağım, solumu görmeym hayce
mahallezin gençleri duymuş
hele şirahanından aşşa geçsin
ayanı gırar çöçen ederik
başının bekmezini ahıdırık
deyip ken biçiylermiş
şaraküstüye gedemeym
ben baa gara gara düşüneym
onnarada namıs sayılıyn hayce
anannan çarşıya çıkdıızda
kişifliylermiş kim var yanında
hoşgörden, guzannıdan
savcılı, garagoyunnu arhadaşlarımnan
densizlere göz daa verim diym
senden bililler
habar saldın çaardın deller
ammilerin kötek aşı edeller hayce
zatilem sensizliknen öleym
ölüm ölüm bi ölüm deym
süyyönüzden aşım
seni bi dünya gözüynen gürüm
bir çirtik haneni duyum
yekiniym bir ayam gediy
bir ayam getmiy döneym
adın çıhar saa gıyameym hayce
sâa düür getdiklerinde
cazı hamha anamı, halamı görmüş
anana aman ha aman ha
uzak durun ha demiş
guzannı da gızmı yok
mahallesi gız vermiy
deyip bizi garamış
anan ganmış gelmen dey hayce
ıki gapılı hamamda
cazı hamha bizelernen dööşmüş
yıhandıkları gurnadan
kâan bura benim yerim demiş
halam nediyn sen gız
bizi hormu görüyn deyinçi
hamha azını bozmuş
kil tasıynan gafasını yarmış hayce
namısı dayrasında yaşarık
herkez başımıza andiçiy
kimse kötülömüzü görmedi
mahallenin gızları bacı sayılır
abi, ede, ağa deller
sona sen antabde bidenesin
hayle desem şekerparamsın
senden başğası yırağola hayce
ula şaraküstülüler etmen eylemen
gayil olun gızııznan evlenek, he deyn
namıs ortaa olak
önöözde dombalak aşar, tuvarlanırım
öleneçe aykkabıızı çevirrim
gızıız beni benden aldı
yosa gendimi galadan atarım
gannım olursooz üzmeyn haycemi
ümit döner
antepte dönerci dedin mi akla gelen ilk isim..bir nevi antepte iskerderin,dönerin markası diyebiliriz yani.
antepli ve felsefe
filozoflar antepli olsaydı dünyaca bilinen ünlü sözleride böyle olurdu heralde.
-yimekden zevk alıym eyleyse varım.(antepli descartes)
-sen baa bi içli küfde versen, ben saa bi içli küfde versem, sende bi içli küfde bende bi içli küfde olur
sen baa bi bilgi versen ben saa bi bilgi versem heç bişey olmaz ikimizde aç galırık.(antepli konfıçyus)
-biz dünyaya anlaşılmak için deel yimek için geldik,anlaşılmamanın üzüntüsünü duyacamıza bütün ruhumuzu yimee versek hayat yeen güzel olurdu ellam.(antepli renan)
-aslında heç bi yimen dadı kötü deeldir,herşey bizim haasını daa çok sevdeemize baalıdır.(antepli shakespeare)
-bi gün bu yimeklerden mahrum galacanı düşün.(antepli dante)
-açken yinen bi kahke, garanlık bir eve giren güneş ışına benzer.(antepli tolstoy)
-avradı antepli olan herif adam olur,olmayansa rezil olur.(antepli sokrates)
-yimeme göz dikme başka bişey isdemem.(antepli dıyojen)
yapikli
ayrıca bu yapıklı kelimesi kaynana adayları oğullarına ilerde gelin alacakları kızları tarif etmek için yada bütün çocukları kız olan kimseleri anlatmak içinde kullanırlar.
-bacım vallah ben heç gıyameym bu oğlana amma kıymetimi bildi yog meram,sabah elin yakıplısı geldimi benden gıymetli olur görürsöz aha.
-urhuya aplam oğlan dorucum deye gene gız dormuş haberez varmı,evde 4 dene yapıklı yetmeymiş kimi bidene daa gelmiş aha gendine.
anteplice halı saha diyalogları
-avrad aşama beni beklemen ha arhadaşlardan paklavasına maç yapmıya gedicik halı sahaya..
+genemi kele geçen sefer topallıya topallıya geldiydin tama ahıllanmadınmı sen daa, bu sefer nası gelicin ola..
-la yorum saada bişey söylenmey haa bi gazadır oldu işde dayım dayım ayam mı sahatlanıcı sahı..
+vallah ben bilmem bu seferde bi yerini gırarsan bakmam ben saa,altına sıçar oturursun bi köşede ona göre..
-aklıyn bardana sıçıym senin eymi, hafdada bi gün bi yere gedicim onuda burnumdan getiriyn..esas suç sende deel saa izahat verende..
+allah ala şeyle senide, toptan galdıra garşımdan,ayaan gırıkken beyle demeydin amma yeri get ne bok yirsen yi garışmeym aha..amma bişey olursada gelme eve arhadaşların bahsın saa nalet suratlı seni...
-%&^'!!!%&&/&/ aha gediym şimdi işim var amma aşam gelinçi sorarım ben saa bunun hasabını biddi belleme sahın..
+gedişin olada gelişin olmaya şeyle,o yidin son paklava ola eymi, hasap sorucuymuş bohumu sorarsın...aşamada gelme sahın eve nere gedersen get.
yeddi suynan yunmus
yaptığı yanlışı kabul etmeyip zeytin yağı gibi su yüzüne çıkan insanlar için kullanılan söz.
+gızım güccük görümcem şeyle beyle deysin ama avrad seni yeen seviy tama,heç azından düşmeyn vallah..
-allah şeyle deli canını ala onun, ediy eyley sonada yeddi suynan yunmuş kimi oturuy işde, sizde inanıysız...
+vallah ne biliym sessiz sessiz otury avrad heç senin anladdın gibi deel meram..
- allah galdıra bes onu garşımdan,sen bilmen onu ne çektemi bi ben bilirim bi allah bilir tama...
+gızım ne deym allah yardımcın ola bes, amma genede yeen çekişme avraddan hele suyuna get..
-bacım anam bile baa beyle dedigden sona ben elin gızına ne deym sizide gandırık işde sarı çıyan...
pnar81
