aaısdosda cingan dongar atasözümüzdeki yaşamayı tamamlanması gereken bir görev değil her anından zevk alınması gereken bir süreç olduğunu gösteren neşeli insanlar
yıllarca mayonezin antepçesi sandığım ama ,mayonezin yaağlı ,pisik kusmuğu kimi bişey olduğunu öğrendikten sonra gözümde bir kat daha yücelen soframızın vazgeçilmezi olan yemyeşil ot
gulaklarımın bööcönün öldüğü ,üç gün gulaamdan zurna zırıltısının çınladığı arbed iş.
yaw şaşıp galırdım bi murad takside 1 şöfer,3 kafası gıyak ki taksi parasını veren keyf saabi önde oturur ve 1 davılcıynan bi zurnacı.saatlerce gavaklık,subay evleri,suburcu dolaşırlar.adamlarda ne gafa ne gulak varmış halal olsun.devlisi gün anlatırlar.
-rafık dün ne keyf eddik ama.tam 4 saat davıl zurna çaldırıp turaladık.
+ne dey sen ki?keyfimiz beyde yokdu allahıma...ağada bizdik paşada
-yen yolsuzsuunuz yav.la adam şorda bi maamed ammimiz var demez mi.gaç yıl oldu görüşmiyeli.
+ellaham 4 sene oldu.
-eeeey da daa nasılsızz baghalım.buban neydiy...gene gaafedeki sandalyasını kimsiye gaptırmey mi
+sen sağol maamed ammi geçen sene geçidi
-yapma yaaavv.tühhhh nasılda duymadık.şindi bi gün ırahmadlıktan yolda yeriyk...........hikaye başlar artık..
birinin yapamayacağı şeyler için bol keseden vaadde bulunması durumunda söylenir.
-allahıma deym boba.hele bi çalışmıya başleym her haftalığımı aldığımda size paklava getirim
+too hooo it doydudu da haydar galdı
kelin emi olsa başına çalar
i.a. ekmek kalede it hendekte ulaşılması çok zor olan hedeflere yönelenlerin ya da kapasitesinin üzerinde amaç edinenlerin çabalarının nafile olacağını ifade eder
-hele bi işe başleym önce şu çulu bi düzeldecem soona araba alıcım
+oohoooo ekmek galada it hendekde..zatilem aç tavık gendini darı ambarında bellermiş
i.a. it doyurmak muhatab almayı değmeyecek,ehven insanlara ikramda bulunmak
-la oolum o beleşçi hösüne her gün neen boş yere çay sööleyn.neen it yalleycak biz mi galdık?
+taman baazen bize müşdere getiriy usda
-la yeriiii zaten her s.kim hıyar diyene bi avıç duznan sertmeyi seversin kerghanacı..acı diggat ed .soghakdan süpürmeyk pareyı
işkembesi böyüg genelde bu lafı dediğimizde karşımızdaki de "işkembemi yii" diyerek karşı taarruza geçerdi.allahdan daha yaşlılar bu işin yolunu iyi bulmuşlardı.çünkü onlar işkembeye "karın" derlerdi.göbekliye de "acı bireez garınlı" derlerdi.bu çok da kötü karşılanmazdı ama işkembe deyince nedense hakaret olurdu
hatta atasözümüz vardır.herifte burun avradda garın gerek derlerdi.sanırım doğurganlık açısından tercih sebebiydi.
"marılında avradında acı birez göbeklisi makbuldür"
eskiden toprak damların üstüne toprak basmadan evvel direkler atılır ve bu direklerin üstüne hasır konur gerekirse tahtalar çakılır sonra samanla toprak karışımı yığılır güzelce ıslatılıp loğlanır.çörteni,eyimi filan güzelce ayarlanırdı.kış girişinde de sık sık damlara gerekirse toprak takviyesi ile loğlama işlemi yapılırdı.daha sonra kiremit çatı yanı bardak çıkdı. ama gene toprak üstüne çatı yapıldı.bardakaltında biri gezerken aşağıda yatan varsa kafasına gözüne ufak ufak toprak dökülürdü.o nedenle özellikle yemek vakti sofra açıkken bardak altına çıkmamaya dikkat edilirdi.çatı yapılması adedi yerleştikçe toprak dam daha ince yapılmaya başladı.hasır yerine ataba denen tahta direklerin üstüne çakılarak az bir toprakla hatta daha sonraları sadece tahta ve kontrplakla kapatılmaya çaşladı.nasıl olsa kiremit çatı yeterince koruyordu.tavan sadece görünüm ve ısı geçirgenliği için engel temin etsin diye kaldı.ama bu defa da toprak dökülmesi bitti fakat gece yattığımız zaman yukarıda 5 er kişilik takımlarla tek kale maç yapan sıçanların deparlarını çok güzel duyardık.alışınca ninni gibi gelirdi.fak dediğimiz fare kapanlarından bir kaç tane bardakaltına konur ve zaman zaman yemleme ve yakalanmış farelerin temizlenmesi yapılıp tahta faklar kurulup yemlenerek geri yerine konurdu.işte bu damların yapıldı tahta sırıklar direkçi pazarında soyularak hazırlanırdı.ataba tahtası ve direk almıya oraya giderdik.o soyulmuş kavak kokusunun ne kadar hoş bir kokusu olduğunu tahmin edemezsiniz.sadece o kokuyu duymak için bile zaman zaman pazar yerinden direkt kara kabir ve aydın baba yolundan gideceğime çukurova garajının yanından şimdi ki kasapların olduğu mağaranın üzerinden geçip saçaklıya çıkar ve o güzel kavak ağacı kokusunu içime çekerdim.soyulup kurutulan kavak kabukları da fakir fukaranın yakacak tutuşturma malzemesi olarak kullanılırdı.sonra briket icad oldu mertlik bozuldu.beton ve briket karışımı evimiz eski taş evimiz yıkılarak 1970 de yapıldı.artık ne yazları o serinlik kaldı ne kışları o ılıklık kaldı.sıcak da soğuk da olduğu gibi evimizin içindeydi..işte medeniyet.şmdide kalkmış izolasyon diye neler yapıyoruz.şimdi o sıcakda taş evin içine girip de sanki sıcak çölde bir pınar başına gelmiş gibi olmanın nasıl bir duygu olduğunu belki de çoğunuz bilmezsiniz.sıcak yaz günü eve girdip küpten de doğal olarak soğumuş bir maşrapa soğuk suyu içmenin tadını inanın şimdi çok özlüyorum.küp doğal buzdolabıdır.en azından kuyudan çekilen suyu olduğu gibi soğukluğuyla muhafaza ederdi.çok lüks olanlar eğer kuyunun suyu bulanık ise suyu alalade sırsız küpe koyar ve derin bir leğene oturtur.o küp sırsız olduğu için suyu mükemmel süzdürerek insanların temiz ve berrak içme suyunu sağlardı.her şeyimiz küpteydi.turşu,peynir,zeytin,su,hali vakti iyi olanların topaçlık kesip kavurdukları et topakları hep küpte saklanırdı.dolayısı ile evlerin yatak konulan yüklük denilen kısımlarına bile çok yerde küpye denirdi.yani küplerin sıra sıra dizildiği yer.aynı zamanda çocuklara karşı canla başla savunulması gereken nokta.işde eski antep yaşamından bir enstantene sizlere......
-la yisene taman named dökülücek..(sanki karşıdakinin midesi çöp kutusu)
-biter dey gorkma arghası var daa .sen yimenge bag...(bitirde gap gacak yıghansın demenin kibarı)
-la yi işde sanki bobeyn evinde yeen görüksün..(sankiadam babasının evinde aç yatıyor)
-yav allasen mıyır mıyır yime.eyce keşfimi gapaddın haa.şeyle hapır hapır yi de bizde işdaha gelek de baghıym
-ey aaem sen biling.acı dok gönüllemesi zor olur derler nişliyek .....(duygu sömürüsü ille de yidirecek)
-biz de sizde yirik diyemi gorghuyn yoksa ..yisene..(ince ince tahrik var?
-tehoooov ben sening kimiyken bi oturuşda bi amadan balcan kebabını yirde üsdüne de yarım kilo havıç dilimiynen eesik galan yeri temamlardım.bi de gencolucusunguz peeehhhhh..
-hele bi ekmeg daha gatla de bobam..acı içine de şeyle balcanı bol goy oooffff .la 7 uvak sana ne eder ki..
-valla doydum
+o ney eyle pisik yemi gader yimeynen doyulur mu?bobayiid adamsın ayip saa.. de hele de
-valla ziyada olsun ammi.yeen de gözel olmuş neen biz elmiyik utanımıyımki?dayım yidim sufra deelmi?
+la gorkman size gelinçi çok yimemizden mi gorghuyn.marag edmen gelmezik gelmezik
-abooooov ammi o nası hanek?sen bes gel de gurban ossun saae her şey.sanghı gelmeden de pabıcıyn teki bizde galıg beller duyan duymıyan da....sen bizim faghırhananın yolunu biliynmiki?
ihtiyacı olmayana (maddi ya da manevi) yardımda bulunmak
-teyhoooooo sen de yaalı göte guyruk asıysın.la oolum hayce bacının senin gönderecen 2 salghım üzüme ehdiyacımı var.2 günden 20 mahra üzüm gapısına yıghılır.bari meyrem gile gönderseydin.
ya da
anam faghırın yüzüne kim bagharki acı zengin olucun ki her kes hatirini saysın.bu millet zatilem yaalı göte guyruk asmey sever
bu sözün nerden geldiğini soruşdurdum.böyükyerlerdeki üçkaatçı gasaplar vitrindeki geçi gövdesine goyun guyruu dikerek geçiyi goyun diye satarlarmış.işi bilen biri
-neen goyunun guyroonu geçiye daghıyn goyunda da guyruk olması gerekmez mi deyinçi gasap
-oohoooo ammi yaalı göte guyruk mu asak demiş....
büyük bir tarihi hata düzeltildi kanuni sultan süleymanın olmaya devlet cihanda bir nefes sihhat gibisözünün aslında olmıya dööled cihanda bir dürüm kebab kimi diye söylendiği iddia edildi.araştırmacısız tarihçi yazar heredot hökkeş öncelikle muhabirimizin niçin araştırmacısız yazar diye sorduğu sorusuna tarih onun bunun azından örgenilmiyecek gader möhümdür.biz 7 guşak tarihçiyiz yani boba mesleemiz.hem zati götünün gılı ağarmış bösböyük herif o yaşına gader belleyemedei şeyleri onun bunun haneine baghıp mu belleyci.tarihçi yazar olunmaz tarihçi yazar doğulur dedi.olayın aslını anladan heredot hökkeş
şimdi ağa sene 66 .yuhalıg etme oolum ne 1966 sı.dangalag 1566.. ganuni zigetvar galasını guşadmış ama iş uzamış gendi de hasde birez.askerler bi saat öylen yimeene çıghar.ordudaki antep uşaaı hemen ataşı yaghar ve kalkanlarını yelleycek kimi gullanarak nar kimi közü dökerler ve oklarını şiş kimi gullanıp sapladıkları kebabı yellemiye başlar.aazının dadı olmıyan padişah hasde yataında mis kimi kebab goghusunu duyunça gözleri açılır.baş veziri çağır vela vezir bu ney beyle umsurug olup bi yerimiz şişecek acı yeri hele gedde bu gohan neyse ondan getirde dadak.naaden canım çekdi .bari nefsimizi körledek bobeyn anayn heyrine dedi.vezir hemen ataşın yanına gedip uşaklara baazızola uşaklar acı padişahın canı çekmiş de bi soghum dadsın.taman yeen hasde. sebabdır deyince ayıbeddin paşa ammi haneeimi olurhele sen şu bi şişi ekmegsiz götür ,o zemana gader hallederik deyip hemen dınnaklı arasına 2 şiş çeker piybazını ,duzunu ,biberini ,bolca goyup verirler.dürümü gören padişah bi yumulur avırdları zurnacı hamisin avırdı kimi şişer..garnı birez doyan padişah yimekden sona acık fenikir.sona halk için de muteber bir nesne yok kebaplık et kimi,olmıya dööled cihanda bir dürüm kebap kimider.burdaki dööled mutlulug,keyf,zevg demekdir.osmanlı dööledi deel yani. ama padişahın durumunun ağırlaşdıını artık bargını yere verdiini gören vezirlerla herif gomada ne dedini bilmey,şindi bu hanei tarihe yazarsak gooocca padişah baazı pisin teki diye bilinir.ayip yaghışmaz deyip padişahın bu anlamlı ve özlü haneeini sadaca edebiyad olsun padişah naaden galiteli adammış desinler diye halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi,olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat kimişeklinde basın bildirisine gonulup teksirle çoğaldılıp gastacılara resmi açıglama olarag daadıldı.zaten hemen soona da zigetvar galasının baazıpis nizamıya bekcisi bi dürüm kebaba tav olub gapıları açınçı gala düşdü.gerçek aynen angladdıym kimidir ,padişahın gözünü açan da galanın gapısını açanda kebabın dayanılmaz hafifleydi.dedi
türk dil gurumunun tertipledei geleneksel "gar üsdüne südükle isim yazma "yarışmasında antebimizi başarıynan temsil eden hökkeş böyüknacar birinci olmasına raaemen en deyme hattadlara daş çıgharırcasına yazdıı "osuran göte arpa çöree mahana"atasözünün son kelimesi olan "mahana"nın türk dil gurumunun sözlöönde yer almaması nedeniyle sözlükde yer almıyan anlamsız kelime gullandıı mahanasıynan disgalifye edilereg haggı yinilmişdir.hökkeş böyüknacar "beyler mahana kelimesinin sizin sözlööngüzde yer almaması benim deel sizin suçunguz.bide gosgoca dil gurumu oluconguz.ayip ayip..bari eşgiliufaksözlee bahgın heç bişey bilmeyseez.cahallıında bu gaderine eyvallah "dedi
torununun ayağına kablo ile elektrik vererek komaya sokan canavar nine olayda herhangi bir kötü niyetinin olmadığını tamamen torununun iyiliği için bu hareketi yaptığını söyledi.yazıcıkda oturan baani nine olayı soruşturan savcıya verdiği ifadedegadasını aldım aaşam torunum zekine ,nişannısı hökkeşden ayrılacağını söyledi.neen gızım dedim.böyügana alatirik alameym bu iş olmeycak dedi.ben de maasimin alatirik gıtlıından başı bozulmasın dey gece yughusundeyken davıl fırının gablosu soyuluk fişini alatiree daghıp ayaının ucuna deydirdim,bir nene torununun başının bozulmasını isder mi heç?onun aaız dadı için herbişeyi gözümgapalı yaparım.torunuma canım fedadedi
zalime ve haksızlığa susmayacak kadar asil
zayıfı ve güçsüzü ezmeyecek kadar adil
yarım ekmeeni pölüşecek gader dokgözlü
yarın şagha eti kebap edip bitirecek gader açgözlü
nobel barış ödülü alacak kadar hösgüt
dişiynen dırnaaynan harbedecek gader cesur ve cengaver
gendisiynen dalga geçip halımız it halı keyfimiz beyde yok deyceg gader hoşgörülü
tavıına gış diyeni ,gonşusuna yan gözle baghanın üsdüne yeriyecek gader de zambırlı
bu tezad karakterler çiftlemelerini çoğaltmak mümkün.ama kısaca antep insanı "ayne kimidir"..sen nasıl görünürsen o da sana kendisini öyle gösterir.yani seni yansıtır.iyiysen yeen iyi,kötüysen de yeen kötü olabilir.bu iki ekstrem uç arasındaki yeri sizin sergilediğiniz tavır belirler.........seç been al.ağa göynün bilir
aaşam yazlıgda arişin altında yağı direseengden agha agha yinilen açıgegmeee edilmiş 3-4 balcankebabı dürümü,üsdüne içilen 4-5 bardag gaçak çay,çolug çocugdan yerenlik edip geçirilen 1-2 saed ve saaet 10 kimi ortaya gonan bir leençe dolusu buz kimi kütür kütür hönüsü üzümü ve yanında tiyeenden yeni gopug mis kimi goghan hıta aeciri yiyip soonada altında cızgılı bicaması üsdünde biyaz atlediynen çapıt yorganın altında yıldızlara bagha bagha damda yatıb haeyel gurmakdır.....
alatirik parası naader geliy biliymisin?hem bulaşıı makine yıghasın,çamaşırı makine,yimee de fırın yapsın peeeeeeehh.o zeman ben bu gelini niye aldımkine..beyle avradlaa navar anam?taman türküde evlenmen bekarlar laylon avrad çıghacak deydi ya aha da şindikiler zaten laylon avrad oldular.türkü sahmiş baeg!
i.a.kara yıkanmayı ne yapsın,zayıf yemeyi ne yapsın
çirkin yunmey neynesin hıra yimeyi niynesin şeklinde de söylenebilen bu deyim nafile gayretleri,ne kadar uğraşırsan uğraş neticeyi değiştiremiyeceğini anlatır..
yani genel anlamda söylenen akıntıya kürek çekmek yada boşa kürek çekme deyimlerinin antepçe versiyonudur
çevrelerinde örnek gösterilen çift 20 yıllık mutlu evliliklerini tek celsede bitirdi mahkeme çıkışı gazetecilerin sorularını cevaplayan gaziantebin tanınmış simaların şakir gözübüyük ile ayrıldığı eşi konyalı nuriye gözübüyük dostça ayrıldıklarını ve her zaman dost kalacaklarını söyledi.muhabirimiz dönenin niçin ayrıldıkları sorusuna sayın şakir gözübüyük" bacım çog mudluyduk ama aramızdaki kültür farglılıını bi türlü gapadamadık.20 yıllık avrada halen bi adam kimi lahmacını gatleyp yimey beledemedim.bi kebap dürümü ,gavırma dürümü edip yimey beceremey,soghum desen teeehoooo nerdeeeee üsdüne başına döküy .ey utandıımdan bişeyle eş dosdan aaız dadıynan yimee filan gedemeyg ,geddimiz zemanda aley gonusu oluyk bösböyük avrad bi dürüm edmey başarlıyamey deyler.neydek gaader beyleymiş.gısmad buadermiş "dedi .nuriye hanım da "bacım ben etli egmekden böyüdüm,pide bilirik ama bunlar başka.beşarlıyamadım neydim?.gonya da lahmacın,balcan kebabı,gavırma dürümü vardı da bizmi yimey belliyemedik..needek gördöün kimi dilini belledim birez ama yetmedi...çog isral eddik bu yuvey daaıtmıyak dey ama can çıgmadan huy çıgmaz ki benim de tebaaetim eyle işde..davıl bile dengidengine dey boşa dememişler ayrı sufraların,ayrı mutbaaın insanlarıyk ,gısmad beyleymiş.artık bundan songrasına baghıcık "dedi
heredot hökkeş tarihin karanlık noktalarını aydınlatmıya devam ediyor yavuz sultan selim niye küpe daghıydı araştırmadan yazan tarih yazarımız heredot hökkeş tarihin bir karanlık noktasına daha ışık duddu.iresimlerde gördöönüz ve taaef taaef bakdıınız küpeli ama gayten bıyıklı yavuz sultan selimi görüpde la bu menşur asbab dikicisi cumali ipekcinin padişah gılıına girip çekdirdeei poturaf mı yoksa bizim tarihimizde ipnalıkda mı var,beyle küpeli yumuşak görünümlü padişah nasıl cihanın anasını aaladır dersiniz ama gazın ayaaı eyle deel işde.o poturafdaki elbette asbab dikicisi cumali ipekçi değil bobayiid padişa yavız sultan selim helbet.gelelim küpiye.bu küpey mısırı aldıktan sonra zenginlerin hızmatçı kullarının kulaaında görmesi üzerine biz de allahın kuluyuz o halde bana da verin bi küpe daghıcım ,gul gulloounu bilmeli dedii söylenirse de işin aslı çok farglıdır.
şindi aga sene 1481 ..yavız bütün imtihanlarını verip siyasal bilgiler fakültesini pekeynen bitirir. bobası beyazıd tarafından uşak idaracılıg örgensin dey stac için trabzona vekil gaymagham olarak tayın eder.o zeman trabzon sıvas sancağına bağlı..yavızın kirvesi de lala yanı aghıl hocası ayağıynan yanına verilmiş bobası beyazid bizim deli oolana mıghaad olasın,bize söz hanek getirmiye deyp tembehlenmiş.yavız genç yerinde duramıy aybaşı gelinçi maeşi alıralmaz yallah tebrize acem avradlarıynan yimiye gediy...tebrizde deve zekine,bengli hayce,boyalı zılha kimi o zemanın menşur şarmıtalarının aleyi dosdu. paviyonu gapadıp masayı donattırıy kebap,mezeler,araghılar küp küp şarablar çalgılar aauuuffff aaşama gader yiyip içiy aaşam olunca da baytona biniy davılcı zurnacıyı da garşısına oturduy baaşiş vererek gulaana zurna çaldırarak sabaae gader turley.gene beyle bi oturag alemi sonunda gulaana zurna çaldırıp ,harrikleyerek gezerken bayton şah ismaaelin evinin urgundan geçiy.şah ismaael maallede harikkliyerek gezen yavıza öökelenir aha geliym la erkegsen getme deyip bicamasıynan dışarı çıghar.yavızda gafa gıyak,bobayiid, gel la gel.senden gorghan senin kimi olsun dey arabadan iner,çeketi sıyırıp yere atar.lala la olum bu tebrizin saaebi sayılır, başımıza iş alıcık derse de yavız hiddetlekirve ben arghamdan kaçdı dedirtmem ataş olsa cürmü gader yer yaghar dedi.neyse arıya girerler ve ayırırlar ama o ara yavız ,ismaeelin avradını tağada görüb bıyık burmazmı?avrad da zaten ismaaele işmar edip duruy..alahey şah ismaael daavey fergedinci gudurur habersleyn gelip yavıza bi gafa atar yavız pers olur.aazı burnu algızıl gan olur.avrada da madara olmuşdur.kirvesi ayaa galdırrp üsdünü başını silkeler serhoş gafaynan ayakda zor duran yavızın goluna girip yer ayırddıkları otele gelirler.bi sade gaafe söyleyp içer .acıcık ayıghınca lalasına la kirve bu döyyüs serhoş serhoş banga galleşleynen vurdu,avrada da irezil olduk..ama ne avraddı hııı? daş kimiydi dee mii?.tam da iş atiydi baaa.sıçdı işin içine döyyüs herifi. get bana küpe al gel der.lala şaşırır la olum allah gözünü doyursun bu yaşda dosd saabisin, o şarmıta için deyermi neydicin küpey..işallam bi de avrada küpe göndericin hepden azımıza sıçacaklar burada der.yavız yav kirve seninde götün üçbuçug atıy haa kötee yiyen ben gaygısı sanga düşdü al gel şu küpey bizim de bi bildeemiz var haralda der.lala ıhdiyar halıynen gece okdu gider guyumçuya yavralır küpey alıp gelir.yavız dak şu meredi gulaama deyinceaman olum neediy la taman bizi defe goyup çalarlar ,goca şehzada ipna kimi küpe dakmış derlerse boban ikimizin de azına sıçar bizi kötek aşı eder derse de dinledemez haneeini.küpe daghılınçı yavız bu banga eddeini aha bu ismail döyyüsünden çıgharıcım.avradını da elinden alıcaam bu da gulaama küpe olsun bu ahdimi unudmeym dey küpey dagdım şindi daa eyi angladın mı kirve ama küpe de yaghışdı dee mii der..işde o küpenin hakiyesi aynen budur . .padişah olunçu da aynen de dedeeni yapar.diyerek sözünü temamlar.
mamdeli abi
