boban essee opdukden soona aneyn heyrini gor
boban eşşee öpdükden
*soona aneyn heyrini gör deyimi iş işden geçtikten sonra ne önemi var anlamında kullanılır.
bayramdan soona yüzün ağolsun haneğiyle yaklaşık eşanlamlıdır.
tohumluk
tohumluk ayrıca karta kaçmak,kartlaşmak tohuma kaçmak anlamınada da kullanılır.çünkü tohumu alınacak biber,hıyar,balcan ve temetos kimi sebzeler koparılmayıp iyice kartlaşıp artık yenilmiyecek hale gelmeli ki içindeki tohumlar gelişip çimlenecek yani neslini devam ettirecek kapasiteye erişsin.bu yüzden sadece aylak aylak yatan,şımarık ,aylak anlamından başka kartlaşmış,evde kalmış,tohuma kaçmış anlamında da kullanılır
-la yorum bu oolanı neen evermeyseez?tohumlukmu sakleysez ney bilmeym ki?
+ammi kimsey beenmeyki biz nedek?
-la heçmi ayniye bakmey bu.tohguma gaçtı eyce gendini kim neyneycek ki bi de kimsey beenmey g.tümün kenarı
padişahın püsküllü oğlaaı
16 19 kasim 2010 kurban bayrami eskili ufak sozluk bayramlasmasi
orada olup söyle doya doya antep havası alıp kulaklarımın ve dilimin pasını silmek isterdim.hepinizin daha nice güzel bayramlara sevdiklerinizle beraber sağlık ,huzur ve mutluluk içinde erişmenizi niyaz ederim.klasik antep deyimiyle "en kötü gününgüz beyle olsun ,allah aazınızın dadını bozmasın"deym
yagli yimedim ki garnim getsin
kötülük etmedim ki kötülük bulayım ,ettiğim yok ki korkum olsun ya da çok yük olmadım ki gendimi borçlu hisedeyim anlamında kullanılır.
- ana gız ....sabae bu su ney diye gapıya gelirlerse ne deycek
+amaaann yağlı yimedim ki garnım getsin.orıya hortum daghılırsa ezilip su aghıtır helbet
gündüz yediğin hurmalar gece götünü dırmalar sözüyle neredeyse eş anlamlı bir antep deyimi.
garnım getsin yerine garnım argısın şeklinde de gullanılır
(bkz:
ekmedim bosdan yimedim hıyar)
ekmek ossun guru ossun oolan gara ossun
tabi oolan umarken gızı olanlarda heç bozuntuya vermeden
hayirlisi olsun gız evladı olsun derler ama gene de bu tevekkül bile etrafın takılmasını engelleyemez.oğlan anası zaten saghılam bobasının evinden getirmiş gibi gız dooran gelini neredeyse hayın ilan ederler.en son nokdada gız bobası gendisinin de evin oolu oldounu unudarak
-yerriiiiii sen de.sabaeh böyyüdö kimi nolucu?oolan it getirir ,gız yiğit getirir ...diyerek zavallı eşini de hayli yüceltir.ve muhdemel güvee adayına şindiden galbini açar.
hatta fazla sayıda gız evlad saaebi olan bacım en sonunda isyan ederek
-yarebbi gız yapmak için bu gader işçilik yapıp şekil vericim deycene bi dutam eti şakkadanag yapışdırıp acı neen goley olanı yapmeyn..dediğini gülmekden yarılarak dinlemişdim.
sürekli oğlan doğuran ve bununla da övünen avradlara da
-anam neydek avradın kötüsü oolan doorur ,baksana şu geçi bacaklı hıra gelin nasıl hep oolan dooruy.aazının altından geçilmey.şirik işey mibareen gızı
+beegh anam çüküynen burnunu gurcalasın.ne ayip! biz onlar kimiyken böyüklerimizin yanında deel şişinip şirbimek , sevemezdik bile
kulunk
eskiden taşçıların kullandığı küllük de dediğimiz iki ucu kazık gibi sivri ama köşeli bir sivrilikle biten keser boyutunda ve oldukça ağır alet.biçme dediğimiz büyük yapı daşları ,daşlıktan daş galemi ve balyoz yardımıyla kesilip çıkarılır küllükle yüzeyleri az kabaca düzlenirdi.duvar genelde 2 sıra daş ve arasında toprak-saman garışımı harçla doldurulduğundan bu taşların iç yüzeyleri küllükle yapılan traşlamayla kalırken ön ve diğer taşlarla temaz yüzeyleri şimdiki kalebodurcuların harç tarağı gibi ama sivri ince dişli testere kimi çift ağızlı darak denilen yine oldukça ağır bir nevi çekiçle ince işçiliği yapılırdı ki esas bunu yapana yonucu denirdi ki böyüg usda bunlardı.diğerleri gırıcı,kesici denilen kaba daş işçisi olurdu.son daşçılardan yonucu heyri rahmatlık abimin gayınbobası olup daha 2 ay evvel vefad edmiştir.dezemin herifi boz maamed de eyi bir kesici ve yonucuydu(yontucu).şereküsdü cıvarında da yonucu derviş ammi benim tanıdığım tanınmış daş usdalarındandı.daşlar genelde şindiki acer mezarlığının(yeşilkent yanı nurgana) sol yamaçlarına düşen nafak mevkisinde daşlık denilen yerden temin edilirdi.
bekmez torpagi
üzüm pekmezi(şirin bekmez) yapılacak şıraya katılarak durulmasını sağlayıcı toprak.
bu toprak havara daş dediğimiz kireçli yumuşak kayalardan küllükle gazınarak elde edilirdi.şire zamanı gelinçi rahmadlık dedemden tutluğa doğru şıhın dağını aşarak torpaklık denilen bir yere giderdik.benim halen sakladığım bi güççük paltam vardı.bi de güççük çuval tamam.gidip orada kayayı kazırcasına yontarak aldığımız parçaları ezip torpak ederdik.bunu bekmez bulanık olmasın berrak olsun diye üzüm suyuna gatıp eyle goyardık mahsere gazanına.altınıda bahardan bağbudamasından gelen ortudla yakar sabaha gader gaynadırdık.basdık sucuk,targhana ve dilmeden sonra bekmze daynadılırdı.içine halis bal ve yumurtaynan damızlıg(maya)gatılıp goyulaştırılırdı.maya eyi olursa bekmez altın kimi sarı ve bal kimi de burcak burcak goghardı.gış gelinçi güneş görüp tene tene olan kar ile yeen gözel garsambaç yapardık.soğukda şirinbekmezden garsambac ne baazımıza doghunur ne de hasde ederdi.
holluk
en güzel höl güzel gırmızı ince elekden elenip pudra gibi olan toprağın ters çevrilmiş ekmek sacında ateşte bırakılıp sterilize edilmesiyle oluşurmuş.yani böyüklerimiz o kadar da cahil değillermiş.höl toprağı çoğunlukla bu şekilde ateşle muameleye tabi tutularak günümüzdeki anlamıyla sterilize edilirmiş.
gahirdag
i.a. maalesf istanbul aksanında tam karşılığı yok.kıkırdak desem o da tam karşılamıyor.zaten ona da gıghırdak deriz.bu böylece tanımlanması gereken bir söz.
kuyruğun ince ince doğranarak bol tuzla kavrulup yemeklik yağ elde etmek maksadıyla eritilmesinden sonra tencerenin dibinde kalan çıtır çıtır gevremiş ,yağını salarak kurumuş kuyruk parçacıkları.yani bir yerde kavrulmuş kuyruk kıyması.hele içinde pöç garışımı olan tikelerin merkezinde birazcık et de olur ki en makbulüde bana göre bunlardı.sıcak sıcak ev ekmeene dürüm edilebildiğigibi pendir böreene benzer şekilde böreei ve ayrıca küfdeye katılarak değişik bir yağlı küfde yapılırdı.
corten
genellikle yer altı suyuyla işleyen altında yalak diyebileceğimiz suyun birikdiği bir havuzcuk olan çeşmelerdeki üst tarafta her hangi bir açma kapama mekanizması olmayan düz teneke ya da tahtadan yapılmış u kesitli bir oluktur.genellikle kırsal alanlarda ve sahre yerlerinde bulunurdu.benim bildiğim en meşhuru çörtenli pungar.oğuz eli yol ayırımına varmadan nafak bölgesinin cansız gısmındaydı.çörten dediğimiz takda olukdan su içmenin keyfini görmeliydiniz.tabi üst baş batırıp laf işitmenin de ana kaynağı olur.
ayrıca çatı kenarlarındaki olukların boruya verilmeden gene benzer şekilde bir boruyla suyunun çöydürülerek boşaltılmasını sağlayan boru parçasına da çörten derik.yağmur yağdığında başka oyuncak yokmuş gibi çörtenlerden akan suyla elimizi yıkardık.
ekmedim bosdan yimedim hiyar
beni çok da alakadar etmez ,bana göre hava hoş demenin antepçesi.çoğu zaman ısdıfıl ol haneğiyle pekişdirilip temamlanır. genellikle gahirlenme amaçlı söylenir.yanı söyleyen birez gırılıkdır.
-kele sen neen gelmeyn sahriye.taman aha at arabasında yer var
+amaaaan ekmedim bosdaaaan,yimedim hıyar saghılam getmesem beni bilmeyler mi?acı bilood siz gedin ,ben getmeym.
ya da gücenme değilde beni entrese etmez ya da antepçesiyle düngya yansa bi bağ ortudum yok demenin değişik ifadesi olarak da söylenir.
-hamide bacıynan fürdöös gene çaghışıylar.neen bunlar beyle ediy.şunlara bişey desene
+amaaann ısdıfıl olsunlar.ekmedim bosdaaan,yimedim hıyar..eşşeggader avradlar. gafaları yokmu gendering
antepliceye benzeyen agizlar
sabah bozulan buzdolabı için telefon açdım derdimi anlattım .sekreter bayan sağolsun yardımcı oldu ama gonuşması banga yeen şirin geldi.derdimi anladıp cumartesiye randevu aldım ve en sonunda son bir soru kızım anteplimisin?dedim.yozgatlı olduğunu söyledi.ama çok benziyordu konuşması.telefonu kapattıkdan sonra avrada; bak avrad yozgatlıymış .demekki orada da bozoklar denen türkmen boyu oldou için haneklerimiz yeen benzey dedim.ayrıca üniversitede iran azerisi olan arkadaşlarla,daha sonra veteriner hekim olarak zaman zaman sarp gümrüğünde azerbaycan azerileriyle halis antep lehçesiynen gaayetde gözel anlaşıydık.o zaman lütfen kilisli gardaşlarımız bize hagsızlık edmesinler.ne deyler bizimçun"ağey bizim dilimiz ıstambul dilini okşooorrr,sizinkisi bokloooorrr " yok gardaşım ıstambulu neyim bilmem ama bizim dilimiz türk gardaşlarımızın dilini okşoorrr.heç de deeşdirmiye niyetimiz yogg
niye ve nasil baytar oldum
nasıl baytar oldum-1976 yılı hatıratım
ööredmen oghulunun son sınıfındeyk.döyyüsler yapacaklarını yapmış ilkoghul ööretmenleeini galdırmışlar. biz seniye ööretmen olucuk dey beklerken şoo maaşine zam işine son verilen işçi kimi 3 senenin sonunda gıssayoldan mezun edilmişdik.imtaane girin kaaedınız boş bileme gelse 2 senelig eyitim ensdüsüne giricengiz diye de azımıza bi barmak bal çalıp bizi meydana saldılar.ünverside imtiaanına gendi oghulumda girmiş ve oghulu burnumdan getiren zalım,ali gıran baş kesen ööretmenlerinim suratına cuvara mı üfliyerek keyiflen imtihanı bitirdim.(o yıllar beyle cuvara yasag deeldi içenlere vebalı kimi baghılmazdı.ben de fosur fosur içerdim yani artık içmeym )neyse barak ovasındaki bi arghadaşımın kövüne gedip ıramazan bayramına gader orada galdık.sıghıntıdan bağ kesiyk,sergi seriyk,aaşamları da fısdık zeytin bekleyk.rahmatlı mısdafa ammi elindeki goca deyneği gösdererek uşaglar aha bu zomu burıya dıghıym eeer gazanamazsanız aşşa kövün çobanlını bari yaparsıiz diyerek bize morel veriydi .bu morelden biz bayramı eddik ve 2.günü köv ötibisiynen haber geldi.işde biyeri gazanmışsın diye hemen gaafaltıyı edip jawa moturnan yola düşüp antebe geldik.yanı henüz şindiki kimi aypod,3g ,cöb telefonu deel ev telefonu bile yog.2 kövden birinde bi telefon olur o da mıkdarın evinde.orıya gedip telefın edicim demek göt ister.zaten mümkün olsa bile kime telefon edicin.mahallede bi telefon var orıya da gedmek için galaz şükriyeye hanek angladana gader yeriye yeriye get gonuşacan haneği antebin öteebaşındaki muaatabınga gendin de daha goley olur.eve geldim arghadaş seerderek nişadır deyirilmiş kimi talebe olarag galdığı bekar evine gaçtı.ben eve girdim bi bagtım oohoooo yuvalam ve piriç pilovu .ufff kim daghar sınav sonuç kadını yumulll.artıg hızım kesilmiş 3.saaeheni gaşşıkleydımki ağam geldi.laa baytarlık mekdebini gazanmışsın nerden geldi aglına dedi.gendide öretmen haaa.hanı banga kövde çalışılırmı deydin sen şindi baytar olddoun kimi saghılam parisde çalışıcın dedi.haggaddan nerden düşündüm ben bu meslee ki?soona imtihanden 2-3 ay evvel nisan veya mayısda oghudoom haber aklıma geldi.aynen şeyleydi.ineğin kıçından yelenmeyle çıkan gaz koca çiftliğin yanmasına neden olduşaka değil gerçek.meğer inek yattığı yerde bakıcının götünün yaghınına addı cuvara göpçüünün üsdüne osurdo kimi göpçük alavlanıy ve samanlar tutuşuy.yeri baalım bütün çiflik yanıy.bı haber merakımı celbedmiş ve veteriner olucum bu iş nasıl oluymuş örgenicim dedim ve tercihde yazdım.tabi o zemanlar tercih de peşindi.eyle puanı örgen ona göre tercih yap yokdu.aşşam rahmadlık dayımın uşagları geldiler.söz arasında anam mutlugdan uçarak haberi onlara da verdi.dayımın oolu ahmed ciddi bi şekilde medem baytar olucun aha sanga bi soru baghıym gafan çalışıymı?şindi halaoolu aşam yaylımdan gelen garnı eyce doymuş olan bi öküz memeleri süd dolu olarag arıkdan garşıdan garşıya hoplarsa memesindeki süd haaöyze dorgu sıçırar?hemen kafa çalışmıya başlar.meme dolu halıynan ağır olur ,ağırcanlı hayvan atladı kimi gendi öne meme ağırlıgnan arghıya sallanır dolayısıyle südü de arghıya dorgu fışkırır
hemen çoğunuzun düşündüğü kimi cevapladım
tabikine arghıya dorgu
neen halaoolu ..ey.taman meme dolu o zeman gövde önge fırlarsa meme arghıya sallanır
aferim laaa naaden biliymişim yorum.süd veren bi öküz bulunçu banga da habar verde berabar sağak.hııııııııı??? vay bobayn gabirine
beni tongıya düşürdün hıııı?la öküzün memesi olur mu?meme yerine başka hacatı sallanır.tühhh nasıl düşdüm ben bu dubarıya.yok yanı beni duzaa düşürenin azıcık gafası çalışsa gam yimeycim.3-4 sene o gurs senin bu gurs benim ama sonuç gene gaz tenekesi kimi tın tın.ama puşdun öngde gideni.iş puşdluğa gelinçi gafa zehir mibarekde.gızardım bozardım oolum ben baytar deelim ki daa olucum.sen oghulu bitirinçi gel de sor beyle soruyu temammı öküz?? hem senide beleş maayene ederim dedim.hayad bilgisi dersinin örgeddiği ancak süd,inek ve memeydi.öküz olarak anlattığı bi ali dayıynan öküzü hakiyesi vardı o da öküzün çüt süren bi hayvan oldoounu örgetti. öküzünün aled edavadını da örgedecek deel ya.galdıki antepte ne öküz olurdu ne öküzlen çüt sürme .bizim kövlerde beygir olur çütü de beygir sürer cerceri de beygir döver.at arabasını çeker,yanı kövlünün eli ayağı beygir.öküzü nerden bilek.
.
anteplice zaytung haberleri
kurban dolandırıcılığı yeni boyutlar kazandı
bayramın 1.günü bayram namazından sonra bazı semtlerde dolandırıcıların vatandaşlarını kurbanlarını dalavere ile aldıkları öğrenildi.kurban bayramında kurban kesmeden kendisi dolandırıcılara kurban olan ibraam çavış "nerden bilek 3 tane eyi geyimli cahal pikaplan geldiler ve ellerindeki yazıyı gösderdiler.yazıda "antep halliğinin arefe günü alınan bir kararla ab kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulu tarafından nesli yok olma tehlikesi riski olan endemik türler listesine alındığından kesimi yasaklandığını, vatandaşların mağdur olmaması için elinde hallik olanların kurbanlıkları brüt 40 kilo gelecek dana payı ile değiştirilerek hem azalan bu kıymetli hayvan cinsinin varlığı korunacak hem de vatandaşa daha bol ve sağlıklı et yeme imkanı yaradılacak "yazıydı.bizde "eyi ozaman 20 kilo hallik eti yerine 40 kiloluk dana eti fena sayılmaz hatta garpız gibi gara etlen bi de çiyküfde bile yaparıg dedik.tesellüm kadını möhürledim ve teslim eddim.meersem dolandırıcılarmış ganı içine aghasıcalar "baazlarında gala da yiyemiyeler işallah "dedi.nuripazarbaşında da memik usda kapısına gelen benzer şekildeki kişiler tarafındanammi senin hallik araefeden önceki gün davar bazarında bi daaevıya garışmış.çıghan bazarlık gavgasında birine tos atarak yaralamış.savcılıgdan ifaadıya çaardılar.acı bi solug ifadasını versingde eyle kesersiiyz,savcı bey begley biz gidek yarım saaed sona getirirk deyip alıp götürmek suretiyle dolandırılmışdır.
biyoo
fasilya sekeri
i.a. fasulye şeklinde şekerleme
fasılya şekeri başga yerde hiç görmediim çocuklooumun favori şekerlemesidir.fasulye ya da böbrek şeklinde rengarenk bir dış tabakayla kaplı olan bu şekelemenin içi beyaz olur kendisi de hafif sert olurdu.bayadı daş kimi olur.rahmadlık ammim bi külah(o zaman kese kağıdı ya da karton bardak olmadığından gazeteden yapılan koni şeklindeki külahlarla alırdık bundan getirmeden evin gapısından içeri giremezdi.hele bi daafasında rahmadlıyı siçim kimi yaamırda şeker almamış diye rezil malamat ettim o yaamırda gidip alıp gelmişdi......
öndüç ödeştirmek
ya da tam tersi her hangi bir yardım,iyilik ,kıyak veya hoşluk yapan birinin daha üzerinden horoz ötmeden karşılığını almaya veya istemeye kalkışmasını eleştirmek için de kullanılır.
-maamed böön aaşam hösüngil oturmıya gelecekler..
+la taman daa dün aaşam biz onlardeydık.ne çabık özlediler
-amaann avradını bilmeyn mi saghılam.kimse de alacaını aaşamdan sabaeha goymaz.öndüç ödeştirmiye yeen havaslıdır.
mintag
bi zamanların çogamaclı temizlik şahaseri.uşağın başını,kellenin gazanını,dedemin yağlığını,sufra bezini,kirli laylon pabıcımı her şeyi mintaklardık.ne allerci ederdi ne bişey.ayrıca arghadaşların da dediği gibi boş gabının böyyüğü ayran govası,orta boyu ireyhan ölbesi ,en güççük boylarıda muslug başında sabın gabı ,ya da traş daghımı gutusu olurdu.bazan yan gomşu gelir acı hadducbacı fazla mintag govan var mı sen de olur deyip öndüç isterdi.yani inek kimi etinden derisinden südünden her şeyinden yararlanılırdı.fay tozu ile gözel bi ikili oluşdururdu.hatta bazan bilendaks da bunlara eşlik ederdi.en gabadayı evde bu üçü olurdu.hele şindiki temizlik ürün çeşitlerine bi bakın.evinizde yaklaşık 15 çeşit temizlik ürünü ve yardımcı ürünler var mı yokmu?
vita yağı
soonaları tariş paalikesinin tarin yağı çıgdıysada vitanın tahtını sallayamamışdır.gendigendini piyasadan yogedince tarin tahtına geçdi.sonra adana işi 5 kiloluk garton gutuda sabah ,tama,neba gibi yağlar çıkdı ama yeen donarlardı.eridilmeden küfdiye gonamazdı o nedenle heç dutulmadı.tarin bir nebze olsun vitayı iyi taklid ediyordu.dongmadığı için yaalı küfdeye yeen gözel uyum saalardı.ama gene de halis vita dadını bulmag için anam guyruk yağını gavırıp gaghırdaanı ayırır çıghan yağı tarinden garışdırıp yağ küpüne basardı.o gaghırdakdan da bi böörek bazende küfde yapardıg
abdal
genlerinde aminoasitler yerine notalar dizili doğuştan müzisyen insanlar topluluğu.eskiden ünaldıda gezerken sanayiye inen her sokakda değişik bir davul zurna müziği işitilirdi.kimisi antreman yapıyor kimisi uşakları eğitiyor ortalık panayır yeri gibi olurdu.enişdeme sizin keyfiniz gıcır burada oturan adam akşama kadar ya halay çeker ya da göbek atar.burada insanda gam kasavet mi kalır derdim.