ural-altay ailesinin antep tarafında konuşulan türkçemsi dil türü. ağız değildir, şivedir; çünkü kendine ait bir sözlüğü, gramer yapısı vardır.

sözlüğü, öz türkçe kelimelerin arapsal bir aksanla söylenmesiyle oluşan kelimeleri ya da arapçadan doğrudan alınan kelimeleri ihtiva eder. içerdiği kelimelere anadolunun çeşitli yerlerinde rastlanabilir. çünkü türkmence kökenlidir. sert bir şive değildir, bir kaç istisna kural dışında gırtlaktan konuşulmaz. bir çok anadolu ağzı-şivesi istanbul ağzına yenik düşmüştür. fakat anteplice yıkılmamıştır, ayaktadır.

gaziantep il sınırları dolaylarında gaziantep şehir, barak- oguzeli, kilis, islahiye-hassa-osmaniye, nizip- birecik gibi farklı kollara ayrılabilir. kendisinin geldiği gruba ise antakya şivesi, maraş ağzı, urfa şivesi gibi türler eklenebilir.

esas olan anteplice şehir anteplicesidir. en özgün zamanını 1900lerin başında ortalarına kadar yaşamıştır. daha sonrasında göçlerle ve yeni nesle anteplice konuşmanın bir eksiklikmiş gibi gösterilmesi vb. nedenlerle değişime uğramıştır ve uğramaktadır hatta unutulmaktadır.

yenidunya kebabi esgili ufag kufte bisi boree var oldukca anteplice de var olacaktir...

(bkz: antepliceye benzeyen agizlar)

istanbil aazi deyn bi aaznan bozulmaya calisilan miskimi aazimiz.

prof. dr. leyla karahan'ın 1993 yılında yaptığı anadolu ağızları'nın sınıflandırılması çalışmasında;

-anadolu ağızları
--batı grubu ağızları
---7. grup:
tarsus, ereğli, konya merkez ilçesinin bazı yöreleri, adana, gaziantep, hatay, kahramanmaraş, adıyaman, darende, akçadağ, doğanşehir, birecik, halfeti

şeklinde, anteplice'yi morfoloik olarak bir batı ağzı olarak tanımlamıştır. karahan ayrıca anteplice'nin oluşumunda avşar boyunun da büyük katkısı olduğunu söylemektedir.

anadolu ağızları biblografyasını cilt cilt eserleriyle zenginleştiren ahmet caferoğlu'nun 1946 yılında yayınladığı bir makalede ise;

1. doğu illeri ağızları (kars, elazığ, van ve civarı, malatya)
2. erzurum, trabzon, kısmen rize ağızları bölgesi
3. sivas, kısmen tokat illeri ağızları bölgesi
4. amasya, çorum, ankara, kısmen yozgat ağızları bölgesi
5. orta anadolu (kayseri başta olmak üzere)
6. gaziantep (güney sınır ağızları)
7. batı illeri ağızları (eskişehir, balıkesir, manisa, izmir, kısmen afyon, aydın ve antalya)
8. konya ağız bölgesi
9. kastamonu ağız bölgesi

gibi başlı başına bir madde şeklinde ve kendi içinde "merkez, kilis ve yöresi, türkmen uruğu ağzı" olarak 3 gruba ayrılan bir ağız olarak tanımlanmıştır. caferoğlu "die anatolishen und rumelischen dialekte" yazısında daha kaba bir gruplandırmayla gaziantep ağzını güney ağızları statüsüne koymuştur:

1. güneybatı ağızları (bandırma'dan antalya civarlarına kadar)
2. orta anadolu ağızları (afyon'dan elazığ ve erzurum'a kadar)
3. doğu ağızları (elazığ ve erzurum'dan doğu sınırına kadar)
4. kuzeydoğu ağızları (samsun'dan rize'ye kadar)
5. güney ağızları (gaziantep, adana, antalya ve civarı)
6. kastamonu


görülen odur ki, güzel anteplice'mizi kendini bilmez dışarılılar gibi doğu grubu ağızlarının 1. alt bölümünde bulunan urfa ağzı'yla bitiştirmenin hiç bir bilimsel doğruluğu yoktur; bilinçsizce yapılan genellemelerin sonucudur sadece.

http://www.facebook.com/pages/gaziantep/anteplice/263175576057?ref=nf

(bkz: gaziantep ağzı)

türklerin en goley öğrenebileceği yabancı dil. o da şüpheli ya gerçi.

telafuz edebilseler, herkes öğrenici de, acı sesin ve gırtlak yapısının yimek kültürüynen de alakalı olduunu çoo gişi bilmey.. aslında #28580'da geçen sınıflandırmaya dikkat ederseez dayım dediiimiz türkmen boylarının olduu yerleri tariflediini görürsüüz.. yöresel deeşiklikler göstertse de ortak çok kelimeleri vardır, bir de benim bir savım var.. ben antep'e has bu dilin, bu kültürün tarihte kaybolan hititliler'den galdıını, hititlilerin gaybolmeyip * antepte türklernen eyiden eyiye gaynaşıp türkleştiklerini düşüniym.. onnar tükleşti kültürleri de bizimkilere zaten benzeydi, gaynadık gettik diye düşüniym.. savımın dayanaa da şudur acı; eğer hitit belgeseli filmini izlediyseez, izlemediyseez de izlen yoorum, herbişeyleri aynı biz.. inanamazsıız.. örfleri adetleri, mıtfak kültürleri, fiziksel yapıları, bi inançları benzemey bes.. onnarın binlerce dinleri var.. belkim de en nihayetinde islam olduk kelli genni genneri buluklardır.. *

belgeselin tamamı değilse de büyük kısmı burda var.. tamamı sinemalarda göstertildiydi..
http://video.google.com/videoplay?docid=-3984592219860746871#

esas film 2 cd
1. cd: http://video.google.com/videoplay?docid=5604718172042567407#
2. cd: http://video.google.com/videoplay?docid=6661756232338580364#

kökü mazide, gözü atide bir dil olan antepçe'nin de tıpkı türkçe'deki gibi kendine has ağızları, yerel söyleyişleri mevcuttur.*
bu ağızlar en temelde içindence ve köylüce olarak 2'ye ayrılır. örneğin; türkçedeki "söz" kelimesi, içindence'de "hanek" diye telaffuz edilirken, köylücede "cor" dey kullanılır.
bunlan belaber, özellikle köylüce ağzı da kendi içinde ayrılabilir. mesela, halk arasındaki, "barak tarafında dellerki..";"bizim orda bunun adı..." gibi kullanımlar köylücenin de barakça gibi bir alt ağızının olduğunu gösterir.*
ayrıca antepçeye ait olmamakla birlikte, antep'te çever illerden gelen dışallıların oluşturduğu bir "göçmence" veya diğer bir deyişle "dışarlıca" dili mevcuttur. bu dil antepçe'ye yeni kelimeler ve özellikle ünlemler eklemek konusunda oldukça maharetlidir.***

gurbet ellerde hemşerilerimizle yaşatmaya, tanıtmaya çalıştığımız büyük zenginliğimiz.

(bkz: aa)

rahmetli ömer asım aksoy bu ağız hususunda yeğn berk araştırmalarda bulunug, hatta bir kitap da hazırlamış ve kitabın başına da "bu kitabı basmakta çok geciktik çünkü antep ağzındaki sesleri latinceyle gösteremedik, istediğimiz karakterleri basabilen matbaa da bulamadık kaç senedir. " notunu eklemiştir.

gendisi önemli bir dilbilimci olup dilimize anlatım bozukluğu kavramını katan biridir, anteplidir. ruhu şad olsun ne diyek.

(bkz: antep ağzı)
(bkz: ömer asım aksoy)

askerde yabancı dil bilenler ayrılsın demişler bizim anepli ayrılmış. ben antepce bilirim demiş. komutanı o zaman konuş bakalım demiş. bzimki başlamış.

oğlum, bibingile get. süllümü ala. süyyüğe daya. arişden siypıp hayada in. öllede tağanın börgündee mahmilde sahom var. onun cebinden aleç gannemi algeti.

çok özümsemiş olduğumuz için, anlaşılmadığı anlarda şaşırdığımdır..
canımdır..
ağzını yediğimdir.