mendil.
yeen sümüklü ammilerin saholarında ceblerinde daşıtıkları gırışık yağlı pisli nezli mendil...

ben hep sümüklü yağlıkların nasıl yıkandığını düşünmüşümdür?
hani tutup çamaşır makinasına atsak diğer çamaşırlar ne olacak?
ama belki de kuruyunca burundan ilk çıktığı andaki akışkanlığı kalmıyordur....

bu bez sadece burun silmeye yaramaz, zaten sıcak olan antepte hararetli anteplilerin terlerini alır, abdest sularını kurular(tabii namaz kılana kadar güneş bir yere konur kurusun diye). ha bide, eskiden tabii, bohça olarak bile kullanılırmış laylon poşetlerin pek yaygın olmadığı zamanlarda.

yaalık : dedemden hatırladığım kadarıyla "yağlık" mendil değildir. burun silinmez. rahmetli dedem gibi tedarikli adamlar az miktar azığını yağlığına paketleyip, şalvarının devasaa cebinde rahatlıkla taşırdı. ihtiyacı olduğunda yağlığını açıp küçük bir sofra yapar, üstünde azığını yedikten sonra kalan olursa paketleyip tekrar cebine koyardı.

5. anteplander'in dediği gibi yağlık mendil değildir. burun veya ter silinmez. evin erkeği, akşamları eve gelirken getirdiği ıncık cıcığı, mesela ekmeği, yağlığın içine koyar öyle getirirlerdi. ayrıca, düvene giderken de azıklarını yağlığa koyup götürürlerdi. burun silme ve sümük sorunsalına gelince, önce herkesin cebinde bu iş için bir mendil olurdu. ılkokulda her öğrencinin biri silinmek, diğeri sümkürmek için iki mendili olması zorunluydu ve öğretmenler bunun kontrolünü yapardı her sabah. öte yandan, oldukça uzun bir süre antep erkeğinin dışardayken burnunu mendile silme gibi bir zorunluluğu yoktu. sokaklar, balgam ve sümük için mendil vazifesi görürdü. hatta nurullah ataç adlı yazarımız, antep güzel yer de bir de şu yerleri mendil gibi kullanma alışkanlıklarından vazgeçseler diye yazmıştır. (burada şu notu da eklemeden geçmeyeyim ki antepe haksızlık olmasın, ankara da benzer hastalıktan muzdaripti uzun ta ki kağıt mendil ülkemize girinceye kadar)
sümüklü mendilleri yıkama da ayrı bir sorundur, ama kadınlar bunun da çaresini bulmuşlardı. mendiller leğene basılır, leğen çor gibi tuzlu suyla doldurulurdu. bir kaç saat sonra da o suyu boşaltırlar, bir su daha arıtırlar, ondan sonra yıkarlardı. çok sevimli bir iş değil ama hem mecburiyet, hem de bu mendiller, her biri üç dört çocuk sahibi kadınların, boklu bebek bezi (yaa bir zamanlar böyle kağıt bezler yoktu, yıkanmış amerikan bezi kullanılırdı ), boklu göt yıkadıklarını düşünecek olursanız pek de iğrenç kalmıyor.

(bkz: sırmalı yağlık)

yer: babamın anneannesinin evi
kişiler: kuzenim ve ben
aşağı kattaki babannemden yukarıya yemek yollanacaktır büyük nineye yedirilmek için.kuzenim ve ben seçilmiş kişiler olarak yukarıya yollandık ve olaylar şöyle gelişti..
yemeği çıkarttık yukarıya, oturduk yanına nenemizin..
nene : gızım aa şordan yaağlığımı getiring de eyle yidiring
ben : tamam,getiriym hemen
aradan süre geçer ve ben hala bişey bulamamışımdır.masanın altında duran yağdanlığı falan çıkarmışımdır ama bi anlam da verememişimdir
nene : kele anam yağlık yaağlıkk,a şoorda deym tama görmüyn mü?
kuzenım de olaya dahil olmuştur ama ne aradığımızı bilmeden arayıp duruyoruzdur.en sonunda dayanamayıp
ben : abla ben aşağı inip annemlere sorup geliyorum yağlık ne diye?
aşağı indiğimde yağlığın ne olduğu gerçeğiyle karşılaşıp tekrar yukarı çıktım ve herşeyi yoluna soktum
ve bu olay aile içinde hala dalga konusudur..

bebeklerin mama önlüğü.

-gız acı şoo divanın üsdünden yağlıı verde mamma yidiricim uşaa,üsdünü batırmayak.

yaaalık havluda demektir.

örnek verecek olursak : - hele şuu yaalığı getirde terimi siliymmm derler

"havlu" yerine de kullanılan hanek *

antep arvatları düğün dernekte " al yağlık yeşil yağlık , oyniyanın eline sağlık , lilililiiiiiiiiiiiiiiiiii " derler....

işgüzar birisi çok da gerekmeyen bi iş yaptğında da "elee saalık götee yaalık" denirdi

anteplinin joker eşyası...yerine göre her işe yarar,havlu,kağıt mendil, çıkın yapıp sebze meyve vs taşıyacak basit amabalaj malzemesi,güneşte kafaya serilip şemsiye olur,sıcakda ısladılıp gafıya gonur ve ilkel glima olur,yaamırsa uçları kafatsına göre ayerlenip düyümlenerek şapga ya da şemşiye kimi gullanılır,toz talazda ağzına zoro masgesi kimi bağlarsın hava filitiresi olur,çamırlı suyu içmeg zorunda galırsan ağzına dutup su filitiresi kimi suyu çamır ve kaba pisliğinden ayrımag için gullanılır,keyflenirsin baş çekmek için,haley çekersin haley mendili olur,yen terlediinde yelpaza kimi gullanıp gendini yellersin.yanı belki daha sayamadıım bi sürü fonksiyonu vardır.yanı gavırların "multipurpose item" dedigleri çog amaclı gullanım imkanı olan yeen möhüm bi hacat..antepli heriflerin olmazsa olmazı....

veya yaalık...