osurma sıçma abdullah ağa hıyar ekiy
osurma sicma abdullah aga hiyar ekiy:bir işi yaparken sanki dünyanın bütün işini sadece kendisi görüyormuş gibi çevresindekileri diken üstünde tutan kimse için söylenir.
"yaptııı işte nevar ki,hepimizi gırana soktu.osurma sıçma abdullah ağa hıyar ekiy!"
galleci
galleci :
ia kaleci...futbol takımlarında kalecilerin antep ağzı ifade edilmesi...
galle ve
galledar sözcüklerinden farklı anlamlar içeren galleci,kaleci sözcüğünün antepçe halidir
duvar asiri
bitişik komşuyu tarif eder.hatta eski antep evlerinde duvardan bir taş sökülüp,açılan delikten pratik olarak yemek vs ikramı daha kolay yapılırdı...
mekrim
mekrim:
ia mükrem, şeref ile nitelenen kimse...
"hadi baalim bu işler hep benim mekrime
*oluy,sizde faydalanıysııız"
örgetlemek
orgetlemek:örgütleme gibi bişey amma değil,buı biraz daha başka...daha ziyade bir kişinin diğer bir kişiyi belli bir konuda nasıl davranması gerektiğini tembih etmesi eylemi...
"oğlanı örgetlemiş üstüme salmış anam"
anteplice arapçanın tecavüze uğramış hali midir
bi defa başlığın hükmü vermiş hali itici..."halidir" yerine" hali midir?" şeklinde bir tartışma başlığına ise itirazım olamaz.eğer savın doğru olduğunu kabul edersek anteplice arapçadan türemiş,tecavüz neticesinde de doğduğu için hiç bir saygınlığı olmayan bir dili konuşuyor,ve yaşatmaya çalışıyor olurduk.tabiiki arapça dan dilimize pek çok sözcük geçmiştir.farsça,ing,fr,vs etkilenilen pek çok dili inkar edemeyiz.bu durum bütün diller için geçerlidir.antepçenin veya antep ağzının taa orta asyada ki günlerimizden sözcükleri barındırdığının,azerbeycan türkçesini kurs görmeden anlayabildiğimizin dikkate alınmasını öneririm.
ayrıca aleysan kardeşimizin yazdığı örneklere diyecek yok.yaşar kardeşim de ciddi şeyler yazmış.ancak hiçbiri,benim bahse konu ettiğim şeyler de dahil tek başına antepçeye hüküm veremez.vermemelide!
töleb
tölep:adap,terbiye,icap ettiği gibi anlamında
pendire basmac
pendire basmac:bir yere tıka basa doluşmayı tarif eden tanımlama...
"aman yarabbiii pendire basmaç kimi bizi bi yere doldurdular..."
seyyar
seyyar: tabiiki hareketli ,hareket eden,sabit olmayan anlamındadır.ancak antepte "seyyar" yokmu dediğiniz zaman kablonun bir ucunda lamba ,diğer ucunda fiş olan heryerde kullanılabilinen aydınlatma aparatı anlaşılır.tıpkı
üçyol gibi
gayhacı
gahaci:sonuncu...daha ziyade sokak oyunlarında ki sonuncu kişiye söylenir...bir yerde buluşmak üzere randevulaşıp buluşan guruplarda randevu yerine en son gelen kişi yi de tarif eder....
"bu kez gahacı kim aaağam"...
hanee disi
hanee disi: konuşma tarzı herkesin hoşuna giden,ne söylese kızılamayan kimseleri tarif için kullanılır.
"nası hanee dişi bi adam yav baa sövüy gene kızameym"
antep tekerlemeleri
mitokondrinin "ip ip ilmeden delme sülük delmeden "diye girdiği 729 nolu entry aslında bir antep çocuk avutma oyunudur.oda da bulunan çocuklar ayak tabanları birleştirilip diğer çocukların baş barmaklarının birbirleri ile temasedecek şekilde daire yapılıp,tekerlemenin her hecesi için bir ayaga temas edelip,tekerleme hangi ayakta biterse o ayağın oyundan çıkması esasına göre oynanır.her iki ayağı da oyundan çıkıncaya kadar oyuncular oyunda kalır.sona kalan ebe olur.
bir nevi yağ satarım oyununun oturarak oynananı diyebiliriz.
bu tekerlemenin sadece antep tekerlemeleri başlığında olmasına da itirazım var
gandis
gandis: bir nevi işve...
"şu gızın gandiş ata ata getmeside bir başka yav"
genzi sızlamak
genzi sizlamak:bir şeye ağlayacak kadar üzülmek anlamında kullanılır.
"öksüz kalan uşakları gördüm genzim sızladı gız"
ataşa girmez şıh
atasa girmez sih:hiç bir özelliği olmayan ancak kendisini önemli birisiymiş gibi gösteren kimselere söylenir.
ele pişmişse bize gurtarılmış
ele pismisse bize gurtarilmis: öncelikle buradaki gurtarmak sözcüğünü anlatmak gerek. gurtarmak;haşlanmış (pışmış)etin veya kellenin kemiklerinden ayırma işlemidir.yenmezden önceki son aşamadır.işte bu deyim bazıları için henüz olgunlaşmamış bir şeyin mütevazi insanlar için nimet(yani gurtarılmış et gibi) olduğunu anlatır...
"dert etme yavrum elbet yakacak bir şey buluruz."ele pişmiş se bize gurtarılmış" sayılır ooolum."
bok bohu bokluaharda bulur
bok bohu bokluahar da bulur:aynı zihniyette ki insanlar bir birini aynı zihniyetteki insanların gittiği yerde bulurlar.
ayagi kesilmek
ayagi kesilmek: bir kimsenin herhangi bir yere gidip gelmesinin bitmesi anlamında...
"çoktan beri buralara gelip getmey ağam,ayağı kesildi"
navar
navar: ne olursun anlamında ....
"acı oolum navar bizide denize eled"
*
yeten
kececimamet
