anteplice dilbilgisi

Gündem

antep agzında her kelimenin kendine has bir vurgusu vardır o vurgu bilinmeden konuşalamaz, anahtar kelimesini ele alırsak anaaghtar vurgusu buna en güzel örnektir.

apla; abla
proplem; problem
kaplo; kablo

- kaeg la müslüm. hamama gedicik.

+biz getmeycik olum. maç var o saatte.

- gelmen olum gart gart gazının.

(bkz: ing)

(bkz: antep ulaması)

ben çok düşündüm. biraz da araştırdım ve buldum. soru şuydu:" antepçedeki 'deemi' sözcüğü türkçedeki 'değil mi' gibi ayrı mı yazılır, yoksa 'mi' birleşik mi yazılır?"
cevap: farkı yoktur. hatta türkçedeki gibi yazılması anlaşılmayı kolaylaştırmaktadır.
cümle içinde kullanırsak:"usda düünçüler böön geliy dee mi?"

ohunduğu kimi yazılır *

yusuf---)yusup olarak kullanılır mesela

(bkz: ömer asım aksoy)

bir de p ve r ünsüzlerinin lormal türkçede bir arada kullanımlarının istisnasız bizde ters sırada kullanılması * *

yaprak - yarpak
toprak - torpak

vb

(bkz: belirtme sıfatı üreten ğ)

ki yerine kullanılan uzatılmış sesliler

bizim galaltındaaa --- galaltındaki
şoordaa çakmaa uzadıng mı? --- şurdaki
hele evel ağzıngdaaanı gır --- ağzındakinin
sen seniini getireyding --- seninkini

anteplicede bir de miktar zarfı kullanılırken yaşanan karmaşa vardır. antepli bazen aynı cümle dahilinde kendi içinde çelişir hatta bazen kendi tezini kendisi çürütür.

birkaç cümleyle örneklendirirsek:

- zennubanım* birez bayaa bişeyler işleygdi gızın cehizine.

- sen de birez çok lom lom atıyorsung hayatım! onnar ne yavan bi haneklerdi o gader ahalining içinde.

- duydooma göre epey de az gelen olmuş gınaya.

- pilovun duzu azıycık çok mu olugdu ney?

fiili, aynı köke sahip isimle kullanırken antepli alliterasyon ötesi bir edebi sanat kullandığının muhtemelen farkında değildir.
cümleler içinde örnekler verecek olursak:

- abaaav! böön dövende bi yorulma yoruldug, bi yorulma yoruldug usda...eyle beyle deel yav. devlisi gün aaşamaca uyumuşum put kimi.

- garayazılı bi gadıncæaz var ya üst gatımda, bilding mi? aayy serpilanım! bunu herifi bi dövmeler dövdü bi dövmeler dövdü. sesine uyandıg inan et.

(bkz: k)

-la mamet aaşam bize geliciizmi ?
-yok aam gelmeycik. anamgil bize geliyler taman.

normalde, türkçedeki "-madan" zarf fiil eki o fiilin gerçekleşmemesi durumunu anlatmak için kullanılırken anteplicede, bu anlamın tam aksine, sürekli o eylemin gerçekleşmesi durumunu anlatmak için kullanılır. hatta bu farklılık bazen karışıklıklara, yanlış anlaşılmalara yol açabilir.
mesela:

antepli öğrenci : a
dışarılı öğrenci : d

a: şu bizim okuldan iki yıl önce mezun olan ece vardı ya..

d: ee.. nolmuş ece'ye?

a: ders çalışmadan ölmüş o kız.

d: nası ders çalışmadan ölmüş!!? kız ölmüş sen ders çalışamadığı kısmına mı takılıyosun yani?

a: öyle değil, yani çok ders çalışmaktan ölmüş.

d: o nası olmuş yaa? yazıık.. ders çalışırken mi bulmuşlar kızı?

a: yav saf mısın neysing*? obaav! yani çok ders çalışıyomuş. anladın mı?

d: benim kafam iyice karıştı valla. yani kız ölmüş mü?

a: yok bişey, temam !

"-madan" zarf fiil ekinin anteplicedeki muadili "-mazdan evel"dir. bu da anlam karmaşalarına yol açabilmektedir ki dışarılı bir arkadaşla konuşurken örneği başıma gelmiştir:

+yürümezden önce pis pis bana baktı
-yürümez kim?

(bkz: anarya gitmek)
(bkz: ucyol)

güzel bi inceleme yazısı olmuş...
http://www.gazianteplilerdernegi.org/alleben_22_s15.asp

yutkunuk sesli harf;
sesli harfle başlayan bazı kelimelerde, baştaki sesli harfin ikinci sessiz harfi yutması şeklinde ortaya çıkan durum.
ekmek derken baştaki e yi söylerken sanki o e harfini dipsiz bi kuyuya atıyormuşuz gibi söylüyoruz.
e!mek alıcım gibi.