türk'ün verdün'ü, gaziantep: önce verdün'ün ne olduğunu açıklayalım. verdün birinci dünya savaşı sırasında çok çetin muharebelerin cereyan ettiği fransa'da bir yerin adı. verdün muhaberelerini eric hobsbawm "aşılırılıklar çağı: kısa 20. yy tarihi" adlı eserinde şöyle anlatır: "almanların 1916 (şubat-temmuz ayları arasında) verdun?deki yarma harekatı iki milyon askerin katıldığı ve bir milyon kayıpla sonuçlanan bir saldırıydı. bu yarma harekatı başarı elde edilemeden sona erdi. almanlar?ın verdun saldırısını kırmak için ıngilizler?in somme?da başlattığı saldırı ıngilizler?e 420,000 kayba sebep oldu; bu kaybın 60,000?i saldırının ilk günü ölmüştü." açıklamadan anlaşılacağı üzere çok çetin bir direniş olmuştur orada. ışte antep savaşını yöneten komutan, isminin ancak baş harfini bulabilidim, m. abadie antep direnişini verdün direnişine benzetmiştir. yukarıdaki dehşet gözönüne alındığında ecdadın antep'i nasıl bir direniş ruhuyla savunduğu ortaya çıkar. kitabın adı antepliler açısından gurur verecek bir başlıktır. batılılar herhalde bu övgüyü sevmemiş olmalılar ki tüm aramalarıma rağmen ne ingilizcesini ne de fransızcasını bulamadım. sanki böyle bir kitap hiç yazılmamış. yazarın adı bile en büyük kitapçıların sitesinde görünmüyor.

(bkz: fransız'ın antep'i verdun) olması gerektiği kanaatindeyim zira örnek alınacak son ülke fransızdır bir antepli için.

(bkz: haneen uluu)

o fransız komutanını adı; kolonel abadi olup anlattıgı kahraman antep halkıdır...

on aydan fazla bir zaman boyunca devam eden (11 ağustos 1920- 8 şubara 1921'e kadar) ve ikibuçuk ayı tam bir kuşatma halinde cereyan eden bir muhasaradan (kuşatma) sonra antep teslim oldu.2500 iç müdafacı ile 5 dış fırka,fransızlar'ın inadına karşı galip gelmekten vazgeçtiler.

şehirde mutlak bir kıtlık vardı.(8 ve 9 şubat'ta şehrin güneyindeki yolun iki tarafındaki hendeklerde bir çok çocukların ot otladıkları görüldü.) beyhude fedakarlıktan yorulan ve devamlı bombardımanımıza hedef olan ahali,askeri kumandandan sıyrıldı.bu derece şiddetli azim ve metanet gösteren kumandanlar (özdemir kartal bey ve diğerleri...) ortadan kayboldu.bunlar,ya şehir içinde saklanmışlar,ya da 7 şubat huruç teşebbüsünde kaçmaya muvaffak olmuşlardı.

milli vicdandan doğan bir azim ve irade ile vatanını savunan bir ahali üzerinde boyunduruk işi bahis konusu olamaz.muhasarada huruç,bir kumandan için şerefli bir iştir ki bunu antep müdafacıları yapmışlardır.

fransız kurmay yarbay abadi 1921
türk verdünü antep

***