siyah göz kalemleri yaygınlaşmadan evvel, içinde ne idüğü belirsiz siyah bir toz doldurulmuş olan, pirinçten yapılmış, genellikle tavus kuşu şeklinde ve tavus kuşunun kuyruk kısmından vidalamak suretiye açılıp kapatılan "sürme" şişesi.

bebeklere sürülen bu sürme
bebeğin büyüdüğünde de gözü sürmeli olması için ve
bebeklere sürme sürmenin sünnet olduğu içindir.

sürmedanlık diye bilirim. yıllardır durur evde kullanılmaz. ama eskiden kullanılmıştır nasıl bitmemiştir diye düşündüren şey. durdukça berekatlanıy mı ne?

tavus kusunun boynundan vidalanarak acilir kapanir.
vidasini acinca tavusun boynundan asagi, karnina kadar inen (gozunuzun onune gelsin diye tarif edeyim: yemek borusu gibi dusunun) bir parcasi daha vardir.
ayni bugunku rimel gibi, cevirir acarsiniz, kafasini iki parmaginizin arasinda tutar, uzerine bulasmis olan surme tozu iceren cubugu, goz kapaginiza kistirir, gozun disina dogru cekersiniz.
kirpik dipleriniz boyanir. cok guzel gozukur. akmaz, uzun sure dayanir, iyi cekemezseniz bulastigi yerden de zor cikar adami (kadini) rezil eder.
acemiyseniz her bir goz kapaginiza altli ustlu teker teker cekin.
surme tozu hicazdan gelir. yagli is gibi bir seydir, kaynagindan emin degilim ama uzun sure cikmaz, goze sifa verdigi soylenir.
gunes gozlugu yokken araplar icat etmistir, gozu korur
simdi kaleciler de goz altlarini boyuyorlar ya, iste onun atasi surmedir.

(bkz: gemiği sürmedenlik oluk)