karayılan ( 1888 - 24 mayıs 1920 )

asıl adı mehmet sait olan karayılan; gaziantep'in 40 km. kuzeyinde kahramanmaraş ili pazarcık ilçesi höcüklü köyü elifler mezrasında 1888 yılında doğmuştur.

karayılan, hayvan sürüleri bulunan ve çevresine göre zengin sayılan bir köylü ailesine mensuptu. karayılan'ın babası 1904 yılında ermeni eşkıyaları tarafından obasına yapılan baskın sırasında şehit edilmiştir. bu tarihte karayılan 16 yaşındaydı.

genç yaşta yalnız kalan karayılan, kendi kendine okuma-yazmayı öğrenmiş, bir süre köy imamlığı yapmıştır.

birinci dünya savaşı'nda rus cephesinde savaşmış, çeşitli yararlıklar göstermiş ve çavuşluğa terfi ettirilmiştir. bu savaşta ayağından yaralanarak malatya hastanesi'nde tedavi edilen karayılan, daha sonra köyüne dönmüştür. hükümet kuvvetleriyle birlikte eşkıya bozan ağa'yı vurmuş, avanesini dağıtmıştır.

antep savaşı şiddetlenince çetesiyle karabıyıklı'da düşmana ilk ve kesin darbeyi indiren karayılan, kuvâ-yi milliye safına katılmıştır. daha sonra dülük köyüne gelerek şehri kuşatan fransız çemberini yarmış ve antep'e girmiştir. karargah olarak önce bekirbey sonra karagöz camisini kullanmıştır. şehir içi ve şehir dışı savaşlarına katılmıştır. kendisine şıhın dağı'ndaki ( sarımsak tepe ) fransızları püskürtmesi emri verilen karayılan, bu çarpışmada ( 24 mayıs 1920 tarihinde ) şehit düşmüştür.

bu olayla birlikte karayılan ismi, antep halkını temsil eden kahramanlardan biri olmuştur.

menşur antep direnişinin kahramanlarından. hakkında değişik hakiyeler anlatılmakta hangisi doğru bilmiym. nazım hikmetde kurtuluş savaşı destanının ilkini ona ayırmıştır.

yıl 918 ve 19 ve hikâye-i karayılan

ateşi ve ihaneti gördük
ve yanan gözlerimizle durduk
bu dünyanın üzerinde.
istanbul 918 teşrinlerinde,
izmir 919 mayısında,
ve manisa, menemen, aydın, akhisar
mayıs ortasından haziran ortalarına kadar
(yani tütün kırma mevsimi
yani, arpalar biçilip
buğdaya başlanırken)
yuvarlandılar...

adana
antep
urfa
maraş:
düşmüş
dövüşüyordu

ateşi ve ihaneti gördük.
ve kanlı bankerler pazarında,
memleketi alamana satanlar,
yangelip ölülerin üzerinde
yatanlar,
düştüler
can kaygısına.
ve kurtarmak için başlarını
halkın gazabından,
karanlığa karışarak,
basıp gittiler.
yaralıydı, yorgundu, fakirdi millet
en azılı düvellerle dövüşüyordu fakat,
dövüşüyordu köle olmamak için iki kat
iki kat soyulmamak için...

karayılan
karayılan olmazdan önce
antep köylüklerinde ırgattı.
belki rahatsızdı, belki rahattı
(bunu düşünmeye vakit bırakmıyordular)
yaşıyordu bir tarla sıçanı gibi
ve korkaktı bir tarla sıçanı kadar.
"yiğitlik" atla, silahla, toprakla olur
onun atı, silahı, toprağı yoktu.
boynu yine böyle çöp gibi ince
ve böyle kocaman kafalıydı
karayılan
karayılan olmazdan önce...

gavurlar antep'e girince
antepliler onu
korkusunu saklayan
bir fıstık ağacından
alıp indirdiler.

altına bir at çekip
eline bir mavzer
verdiler.

antep çetin yerdir.
kırmızı kayalarda
yeşil kertenkeleler.
sıcak bulutlar dolaşır havada
ileri geri...
gavur tutmuş tepeleri
gavurun topu vardı.
antepliler düz ovada
sıkışmışlardı.
gavur şarapnel döküyordu,
toprağı kökünden söküyordu.
gavur tutmuştu tepeleri
akan antep'in kanıydı.
düz ovada bir gül fidanıydı
karayılan'ın
karayılan olmazdan önce siperi.
bu fidan öyle küçük
korkusu ve kafası öyle büyüktü ki onun
namluya tek fişek sürmeden
yatıyordu yüzükoyun...

antep sıcak
antep çetin yerdir.
antepliler silahşör olur.
antepliler yiğit kişilerdir.
fakat gavurun topu vardı.
ve ne çare kader
düz ovayı antepliler
gavura bırakacaklardı.

karayılan olmazdan önce
umrunda değildi karayılan'ın
kıyamete dek gavura verseler antep'i.
çünkü onu düşünmeye alıştırmadılar.
yaşadı toprakta bir tarla sıçanı gibi
ve korkaktı bir tarla sıçanı kadar.

siperi bir gül fidanıydı onun
gül fidanı dibinde yatıyordu ki yüzükoyun
ak bir taşın ardından
kara bir yılan
çıkardı kafasını.
derisi ışıl ışıl
gözleri ateşten al
dili çataldı.
birden bir kurşun gelip
kafasını aldı.
hayvan devrildi kaldı.

karayılan
karayılan olmazdan önce
karayılanın encamını görünce
haykırdı avaz avaz
ömrünün ilk düşüncesini:
"ibret al deli gönlüm,
demir sandıktada saklasan bulur seni
ak taş ardında kara yılanı bulan ölüm..."

ve bir tarla sıçanı gibi yaşayıp
bir tarla sıçanı kadar korkak olan
fırlayıp atlayınca ileri
bir dehşet aldı anteplileri,
seğirttiler peşince.
gavuru tepelerde yediler.
ve bir tarla sıçanı gibi yaşayıp
bir tarla sıçanı gibi korkak olana:
"karayılan" dediler....
ve biz bunu böylece duyduk.
ve çetesinin başında yıllarca namı yürüyen
karayılan'ı
ve anteplileri
ve antep'i
aynen duyup işittiğimiz gibi
destanımızın birinci bâbına koyduk...

kuvayı milliye destanı'ndan, nazım hikmet

ayrıca (bkz: şehit kamil)
(bkz: şahin bey)

ruhi su yeen güzel söyler karayılan türküsünü. dinleyin baalım:
http://www.youtube.com/watch?v=n-yp-yewlqs

tv de oynayan antebimizin şanlı kahramanlık mücadelesinin anlatıldığı dizi

karayılan heykeli

fransız kuşatması altındaki gaziantep'e kuşatmayı yararak giren karayılan sayısız kahramanlıklara imza attıktan sonra 20 mayıs 1920'de fransızlar tarafından şehit edildi. karayılan için dikilen anıt ıpekyolu'nda yeşilova kavşağının tam ortasında tüm ihtişamıyla dururken gaziantep savunmasında gösterilen kahramanlıkların ve çekilen sıkıntıların unutulmasına da engel oluyordu. anıt büyükşehir belediyesi'nin 5 ay önce başlattığı köprülü kavşak inşaatları nedeniyle uzun süre dev iş makinelerinin ve inşaat malzemelerinin arasında kaldı. kavşak yapımı tamamlandıktan sonra anıttın etrafı çimlendirildi ancak tugay istikametinden gelişte sağa dönüşte yer alan anıt önüne yapılan köprü nedeniyle karşı taraftan görünmez oldu.sadece tugay tarafından gelenlerin görebildiği anıt bu yöne de sırtını dönmüş durumda.


http://www.telgraf.net/haberler.asp?haberid=9153&showst=false

dün sinan yıldız'la tanıştım. tarsus doğumlu bu zat 20 senelik bir araştırma ile (kendi beyanı) "karayılan" diye bir kitab yazmış. 467 sayfa tarihi roman. sağolsun imzalayıp bana bir tane verdi... 70 sayfasını henüz bitirdim ve paylaşmak istedim...

tavsıye ederım..!

(bkz: kara yılan)

kara yılan , bir eyüphan erkul romanı.
kara yılan - bir kurtuluş savaşı kahramanı-
204 sayfa

yazar oguz tümbaş'tan bir karayılan değerlendirmesi:

kaynak:olaymedya.com
bağlantı adresi : http://www.olaymedya.com/yazi.php?id=986

benim köylüm benim kanım..
karayılan anlatılırken hep iki sıfat yakıştırılır ismine; ya 'korkaktı' der tarihçiler, ya 'cesurdu'..

evet korkaktı.siperde uzanmış tüttürürken,düşman namlusundan kendisine uzanmış yağlı bir kurşun; tam önünde kafasını uzatmış kara bir yılana isabet edinceye kadar savaştan korkan bi çocuktu..

ama karabıyıklıda gavuru inim inim inletirken de cesur bir kahramandı..
ve evet kürt'tü..

ruhu şad olsun,vatan sağolsun..

dedemin amcasının oğlu olup, adını duyduğumda göğsümü kabartan antep kahramanlarımızdandır.
her yıl ziyaret etmekle kalmayıp birkaç gece misafir olarak kaldığım selvi nenemin babasıdır.
varlığı büyüktür yüreği gibi...

sanat ohulundan duzdepiye cihan yohusun il muftulugu karsisindan baslayip, taaa unaldiya ader devam eden antebin en uzun caddesinin ismi.

(bkz: karayılan türküsü)

kabri şeyh fethullah camii bahçesindedir.her antepli gidip görmelidir,ruhuna bir fatiha okumalıdır.

ağabeyim molla'nın ceplerinden üç el bombası,bir tabanca,iki fişek,bir kalem,bir kaç yaprak kağır,bir küçük kanlı kuran-ı kerim ile dört gümüş mecidiye para çıkmıştı.vaktiyle yüzlerce hayvanı olan karayılan,bütün servetini yurdu için feda etmiş (parasıyla silah ve mühimmat satın almış,hayvanlarını ise çetelerine ve yakaladığı esirlerine ikram edip karınlarını doyurmuştur) ve son olarak cebinde sadece 4 gümüş mecidiyesi kalmıştı...

karayılan'ın kardeşi şiro mamo'nun hatıralarından...

ruhu şâd,mekanı cennet olsun...

karayılan, eyüphan erkul'un yazdığı kitabın da adıdır.

maalesef ilk mesajda yazan arkadaşın kafası karışmış. karayılan ile şahinbey`in bilgilerini çorba etmiş. en başta şunu belirteyim
karayılan: molla mehmet
şahinbey: mehmed said

hata arkadaşta değil internette yayılan yanlış haberlerde. en azından bir gidip mezar taşına bakarsanız doğru bilgiyi görürsünüz.

karayılan ile ilgili doğru bilgiler:
-----------------------------------------------------------

molla mehmet karayılan 1888 yılında pazarcık`a bağlı höcüklü köyü kürt elif mezrasında kıl çadırda doğmuş olup, besni nüfusuna kayıtlıdır.

asıl adı mehmet’tir. malatya akçadağ ilçesi söğütlü köyü imamından kur’an dersleri almıştır. köyde ara sıra namaz kıldırdığı için ona molla denildi. babası memo bir köy kavgasında elindeki kılıçla köy halkının tamamını mağlup ettiğinden iyi dövüştüğü için ona karayılan gibi kayıp gidiyor demişler. bu nedenle karayılan unvanı ona babasından kalmıştır.

molla karayılan malatya, pazarcık, islahiye ye kadar uzanan bölgede yaşayan atmalı boyunun kabalar oymağındandır. malatya askerlik şubesinden gönüllü olarak seferberliğe ve erzurum doğu cephesinde kazım karabekir komutasında kurtuluş savaşına katılmıştır. gösterdiği başarılardan dolayı madalya almıştır.

cephede yaralanınca, erzurum hastanesine kaldırılmış, daha sonra malatya hastanesine gönderilerek orada tedavi gördükten sonra terhis edilmiştir.

köyüne dönen karayılan kabalar oymağının beyi olarak seçilmiş, malatya ve pazacık civarlarında ortalığı kasıp kavuran eşkıya boz oyu yakalayıp ağaca asmış bu davranışından dolayı askeri komutandan mükafat almıştır. doğu cephesi komutanı kazım karabekir den bir gün kendisine bir telğraf gelir; “düşman kilitsen antep’e girmek üzeredir, düşmanı antepe sokmayınız gözlerinden öperim. komutanın kazım karabekir” karayılan bunu bir emir kabul etti ve savaş hazırlıklarına başladı. ancak antep henüz karayılanın adını duymamıştı. atmalı aşiretinden 82 gönüllü akrabasını çete olarak topladı. 1600 baş hayvanını satarak hiç kimseden yardım ve destek almadan çetelerini donattı.

annesi ayşe “yavrum sen bu kadar malı mülkü satıp nereye gidiyorsun? sen deli misin?” diyor. karayılan; “ana ana sen doğuda rusların- ermenilerin yaptıklarını görseydin, şimdi sende durmaz giderdin” dedi.

kadeşi süro mamo yu maraş a gönderdi, üç katır yükü silah satın aldı. kimseye bilgi vermeden kendi köyünden çeteleriyle birlikte geceden karabıyıklı köyünde pusu kurdu. maraş a giden fransız kuvvetlerini perişan etti. 50 kadar fransız askerini esir aldı, esirlerini kendi köyüne götürerek hergün onları koyun eti ile besliyordu. karayılan antep e gidince esirleri pazarcık kaymakamına teslim etti. adını karabıyıklı cephesi ile antep`e ve türkiye ye duyuran karayılana heyet-i merkeziye tarafından görev verilmek üzere davetiye çıkarıldı. dülük köyüne gelen karayılan eşkıya samlı kel ahmet i bu köyde ağaca astı. kılıç ali ile bu köyde tanıştı.

antep`e giren karayılan 82 kişilik çetesi ile birlikte karagöz camii ne yerleşti. daha sonra çetesi 150 kişiyi buldu. bu arada karayılan antep cezaevinin kapılarını açtırmış hükümlerin ellerine silah vermiş çetesine yeni gönüller katmıştır.

elmalı cephesinde 1. ve 2. ağcakoyunlu cepheleri, ikizkuyu cephesi, nizip yolu savaşları, mağarabaşı savaşları ve kurbanbaba savaşına katılan karayılan; ikiz kuyu cephesinde fransız katar kolunu perişan etmiş, fransız kumandan norman kolundan yaralanarak halep e kaçmıştır. norman`ın hanımı ise karayılanın cephesine esir düşmüştür.

hanım iki ay çetelerle birlikte kalmış mütarekeden sonra başkarakolun orda hanımı norman`a teslim edilmiştir. antep in teslim olmasından sonra, fransızlar yardım dağıtırken çeteler yardım almaya gelmezler, norman`ın hanımı bizzat ismen onları çağırtarak kocası norman`a “ne istiyorlarsa onlara fazlasıyla ver. onlar bana dokunmadılar, iki ay boyunca bana bir hanımefendi gibi baktılar” deyince norman çetelere ne istediklerini sorar.

çetelerde silah ve mermi istiyoruz dediler. bunun üzerine silah ve mermiyi ne yapacaksınız diye sorulunca size sıkacağız dediler.

karayılan 24 mayıs 1920 sabahı kalkar her zaman olduğu gibi beyaz kefenini giyer, sabah namazını kıldıktan sonra kamçı ve gümüş saplı kamasını karagöz camii mehmet ömer`e teslim eder “hocam ben cepheden dönersem emanetimi geri verirsin. şehit olursam bunları köydeki kızım selvi ye verirsin” der.

işte o gün bu gündür 24 mayıs 1920 sarımsak tepede zorlu bir savaştan sonra düşman kaçmaya başlayınca sevinerek mevzi değiştirmek ayağa kalkan karayılan, hayri efendinin bağının çitinin üzerinden geçerken talihsiz bir kurşun göğsünü parçalamıştır. o gün kendisi ile birlikte 19 arkadaşı daha şehit olmuştur. sarımsak tepe karayılanın son cephesi olmuştur. antep iki ay içerisinde kader arkadaşı olan iki kahramanı kaybetmiş olup şahin bey ve karayılan’ın şehadetinden sonra antep pek fazla açlığa dayanamadığından teslim olmuştur. antep bu savaşta 6347 şehit vermiştir.