asıl adı zöhre bozgeyik olan 'ezo gelin', 1909 yılında gaziantep'te oğuzeli ilçesine bağlı dokuzyol (uruş) köyü'nde doğdu. büyüdükçe güzelliği dillere destan olan ve çevre ilçelerden herkesin görebilmek için dokuzyol köyü'ne geldiği ezo gelin, 20 yaşına geldiğinde, aynı köyden hanefi açıkgöz ile 'berdel' usulüyle evlendirildi. hanefi açıkgöz, ezo gelin'e karşılık, halası hazlk'i, ezo gelin'in ağabeyi zeynel bozgeyik'e verdi. ezo gelin bu evliliğe, ancak 17 ay dayanabildi ve babasının evine döndü.
daha sonra ise niceleri, ezo gelin ıle evlenmek için talip oldu. suriye'de bulunan teyzesinin oğlu abuzer memey, ezo gelin'i yine 'berdel' kurallarına göre istedi ve ezo gelin ekonomik nedenlerle abuzer memey ile evlenmek zorunda kaldı. ezo gelin'in altı kız çocuğu oldu ancak bu çocuklardan sadece celile isimli kızı yaşadı. memleketinden uzak, vatan hasretiyle suriye'de yaşamını sürdüren ezo gelin, vereme yakalandı. hastalığı sırasında eşinden, ölmesi halinde memleketinde toprağa verilmesini, bunun mümkün olmaması halinde bozhöyük'ün türkiye'yi gören bir yerine gömülmesini istedi. ezo gelin mezar taşındaki yazıya göre 1952 yılında, oğuzeli nüfus müdürlüğü'ndeki kayıtlara göreyse 1956 yılında öldü. ezo gelin, suriye'de, türkiye sınırına yarım saat uzaklıktaki carablus ilçesi bozhöyük köyü'ndeki bir höyüğe gömüldü. mezar taşında ise "emir kızı ezo gelin. doğumu türkiye'nin gaziantep ilinin oğuzeli ilçesinin dokuzyoi (uruş) köyü 1909. ölümü 1952. uzun zamandır çektiği verem hastalığından ve gurbetlik acısından öldü" ibaresi yer aldı. ezo gelin'in mezarı, 43 yıl sonra kardeşi kenan bozgeyik'in dönemin oğuzeli kaymakamı cemal hüsnü kansız'a başvurması ve suriyeli yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, 23 eylül 1999 tarihinde gaziantep'e getirildi ve dokuzyol köyü'nde düzenlenen törenle defnedildi.
eskiden antep-adana karayolu üzerinde seç tesisleri vardı. sırf oraya ezogelin çorba içmeye gidenler olurdu.
otoban yapılınca ne yazık ki kapandı. hayatımda içtiğim en güzel çorbadır.
bir dönem özel bir kanalda ezo gelin i konu alan bir dizi vardı. her zaman ki gibi güncele uyduracağız diye rezil ettiler hikayeyi. dizinin finalinde ezo gelin istanbul'da*zengin bir adamla evleniyordu.
farklı kaynak kişilerden derlenen ezo gelin türkü örnekleri:
1)
ırmak kenarına yağmaz mı dolu
eşinden ayrılan olmaz mı deli
hele taze beslediğim gülleri
vardın gittin bir kötüye yoldurdun
bir tanem aman, öldürdün beni beni
aman neneyle, zalım neneyle, ezo neneyle
yine de ne derdin varsa da de bana
bir tanem aman, ben nettim ben sana
yüce dağ başında bir oylum payam
atımızı aldılar biz kaldık yayan
ölümden korkup da sonunu sayan
yine ölür gider yar koynuna giremez
2)
seherden uğradım ben bir cerene
canım kurban olsun da gelin ezoyu görene
geyinmiş kuşanmış da dönmüş cerene
evliyi evinden eder bu gelin
ağayı köyünden eder bu gelin
dağdaki çobanı koyundan da eder bu gelin
eşinden ayrılmış da üzgün ağlar bu gelin
yaralıyım kime ben ne edem oy oy oy
ayağına giymiş de kara kundura
yandı yüreğim de döndü tandıra
minnet eyleyin dönmez mi yurduna
nen eylede gelin ezo nen eyle nen eyle
çık barak dağlarına da bizim ele el eyle
oy oy ne eyle sen nen eyle nen eyle
yaralıyım kime ben ne diyem oy oy
3)
turnayı uçurdum uruş köyünde
tilsevet köyüne battı mı dersin
bir haber almadım zambur köyünden
şibib'e tehinden attı mı dersin
hele devehöyük geçit yeridir
bozhöyük'te gümanınım biridir
alıp giden türkmenlerin eridir
bu gece kozbaşta yattı mı dersin
önünde sacır var, geçmez orayı
hep avcılar arar bahtı karayı
şaire, küllüyü hem zagarayı
bu üç köyü şavkı tuttu mu dersin
mallarım kaçaktır varma gümrüğe
geç karakuyu'dan otur düğnük'e
dön ha ezo, dön ha eski yurduna
sahiplerin seni sattı mı dersin
ahizade