sözcüğün aslı "tutya"dır. gerçek sözcük ise tutiya olup arapçadır. çinko anlamına gelir. tutiya antepliye zor geldiğinden tudya deyip geçmiştir.
bilindiği gibi sac (demir) aksamı paslanmadan korumanın en emin yolu galvanizlemektir. bu işlem sırasında demir üzerine sıcak veya soğuk olarak çinko kaplanır. çinko kaplı sac artık evladiyelik olmuştur. ondüle edilmiş galvanizli sac damlara, baraka duvarlarına paslanma endişesi olmadan rahatça serilir. bir zamanlar abdeshane maşrabaları, ibrikleri de bu böyle saclardan yapılırdı. bu saclara da tudya denilebilir, ama esas olarak saf çinkoya tutya derdik biz:
küçükken bir rakı gannesinin içine zacyağı (sülfirik asit) doldurur, içine de küçük parçalar halinde tutya atardık. zacyağı fokurdamaya başlamadan önce de gannenin ağzına balon takar şişirirdik. böylece miskilim bir uçan balonumuz olurdu.
(zacyağı tutya işini denemeyin. elinizin akdeni yoksa ganneyi patlatır, yanarsıız. aman deym)
oilbay54
antepli tohtur