çeşme
-misal olarak altıntelin garşısındaki hacıbaba kasteli verilebilir. ama benim annamadııım tarih olarak hem 1800 hemide 1990 yazıy... beynim sulandı .

kadı kasteli bugda arasasının oldugu yerde gemikli bedestenden yukarıya düşer

eşşek gastelide bugünkü nail bilen parkının olduğu yerdir.fışkıra fışkıra soğuk su akarmış.

(bkz: kuru kastel akmiyor)

sokak ve meydan çeşmesi

kastel eskiden bizans zamanında castellon denilen ve hemen hemen günümüzdeki işlevleri gören su yapıları imiş.bunlar yeraltında bir tünel sistemi ile birbirlerine bağlıdırlar.zannedersem islam fetihlerinden sonra da orjinal isim günümüze kastel olarak intikal etmiştir.şu varsayımı- ki zaten antepde bilinen rivayettir- ileri sürebiliriz:şehrin farklı yerlerindeki su yapıları ve kasteller incelense belki de çok eski olan kanal sistemine ulaşılabilir.

gözlemlerim;
1-tutlukta bir arkadaşın bağevinde bir yeraltı su kanalını gözlerimle gördüm.
2-şu anda restore edilen tütün hanı içerisinde de benzer bir yeraltı su şebekesi görülebiliyor.

suyun evlere taşınması için oluşturulmuş şebekelerin dağıtım kanalı. içi çok serindir. önceden bozulacak eşyalar buraya konurmuş bozulmasın diye.

bir kaç örnek ve ayrıntılı bilgi için

http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=762640

(bkz: bişirici kasteli)

gastel

(bkz: fış fış kasteli).