gaziantebin yetiştirdiği önemli kişiler

gaziantep’in yetiştirdiği tarihi şahsiyetler

gaziantep’te pekçok tarihi şahsiyetler, ünlü kişiler yetiştirmiştir. bunlar arasında devlet adamları, alimler, şair, ozanlar, yazarlar, hattatlar, kahramanlar ve askeri şahsiyetler bulunmaktadır. bu bölüme tanınmış kişilerden bir kısmını almış bulunuyoruz.

1-devlet adamlari:
ayni-mahmut bedrettin (1360-1451):
devlet adamı, ayni’yi antep’te kadılık eden babası yetiştirmiştir. kadı yardımcısı olmuş, suriye ve hicaz’da bulunmuştur. kahire’de kadılık, müderrislik, evkaf nazırlığı gibi görevler yapmış, mısır’ın bizans imparatorluğu’nda elçiliğini yapmıştır. 20 kadar eseri vardır. ünlü eseri ikdül-cüman-fi tarihi ehli-z zaman adlı 24ciltlik tarihidir

ibrahim bali:
15.yy.’da yaşamış, devlet ve bilim adamıdır. mısır memlük devleti’nin osmanlı devleti nezdinde elçiliğini yapmıştır. 1487′de yazdığı 13 bin beyitlik hikmetname isimli ansiklopedik eseri meşhurdur.

kocabattal (battal hacı mehmet ağa):
18.yy.’da yaşamış mahalli yönetici ve emirlerdendir. ilde pekçok cami, medrese ve hayır yerinin kurucusudur.

nuri mehmet paşa (1763-1883):
antep sancak beyliği yapmıştır. şairdir, divanı vardır.

kadri mehmet paşa (1832-1883):
osmanlı şehir içi posta işi hukuk mektebi onun zamanında kurulmuştur. ptt, bayındırlık, ticaret bakanlıkları yapmış, başbakanlık görevinde bulunmuştur.

münif paşa (1829-1910):
osmanlı yargıtay bakanlığı, tahran elçiliği, ticaret ve milli eğitim bakanlığı, profesörlük yapmıştır. 20′den fazla eseri vardır. mecmua-i fünun isimli ( türkiye’de ilk defa çıkan ilmi ve edebi) derginin kurucusudur.

ishak paşa (1808-1910):
şam valiliğinde, hersek ve kıbrıs mutasarrıflığında bulunmuştur. şiirleri de vardır.

ali cenani:
cumhuriyet dönemi ticaret bakanlarındandır.

cemil sait barlas:
ticaret ve devlet bakanlığı yapmıştır.

kamil ocak (1914-1969):
devlet ve gençlik ve spor bakanlığı görevinde bulunmuştur. gaziantep kapalı spor salonu ve şehir stadı’nın kurucusudur.

keyvan bey:mahalli türk beylerindendir. handan bey:mahalli beylerden olup cami ve medrese kurucusudur.sungur bey:mahalli beylerdendir. vakıf, cami ve medrese kurucusudur. mihail bey:mihailiye medresesi’nin kurucusu ve mahalli türk beyidir.

ferit arsen:
kurtuluş savaşı’nda antep savaşlarını yöneten heyet-i merkeziye başkanı’dır. milletvekilliği yapmıştır.

cemil alevli (1901-1972):
mehlika alevli ilkokulu ve adsız ilkokulu binalarını yaptırmıştır, gaziantep koleji’ni, gaziantep tekstil sanayii’nin gelişmesine yardımcı olmuştur. milletvekilliği yapmıştır.
2-din bilginleri ve lügat yazarlari :
mütercim asım (1755-1819):
antep’te doğmuştur. ilk bilgilerini babası şeriye mahkemesi başkatibi mehmet cenani efendi’den almıştır. arapça, farsça öğrenmiş türkçe, arapça ve farsça manzumeler yapmıştır. bir ara antep’te mahkeme katipliği yapmış, sonra mehmet nuri paşa’nın divan katibi olmuştur. istanbul’da 1791′de başladığı “burhan-ı kaatı” çevirisini altı yılda tamamlamış ve padişah iii. selim’e sunmuştur. padişah bu çalışmasına karşılık ona bir ev, medresserüüsu (bilginlik aşaması) ve fazlaca para bağışı yapmıştır. mütercim ahmet asım, 1798′de tuhfe-i asım adlı arapça-türkçe manzum sözlüğünü yazmış ve siyer-i halebi’yi türkçeye çevirerek iii. selim’e sunmuştur. 1802′de hacca gitmiş 1805′te kamus-u, türkçeye çevirmeye başlamıştır. kamus çevirisini 1810′da tamamlamış, padişah ii.mahmut’a sunmuştur. padişah onu süleymaniye müderrisliği’ne yükseltmiştir. sonra da selanik kadılığı’na getirilmiştir. 1819′da vefat etmiştir.
mütercim asım, dil çalışmalarına öncülük etmiştir. şairliği ve tarih çalışmaları vardır. gazali’den ihya-i ulum-u çevirmiştir. onun en önemli çevirisi kamus’tur. arapçadan arapçaya çevrilmiş bir sözlüktür. asım, bu kamus’u türkçe’ye çevirmiştir. kendi döneminde kamus, dalında bir çığır açmıştır. bu nedenle bu ünlü çevirisi oldukça önemlidir. tuhfe-i asım (arapça-türkçe sözlük ), asım tarih, tercüme-i siyer-i halebi adlı tercümelerive bir divanı vardır.

ayni (1766-1837):
osmalı şair ve yazarıdır. ayni hasan efendi, darende, maraş ve elbistan gibi merkezlerde bulunmuş, 1790′da istanbul’a gidip medrese öğrenimi görmüştür. saraya yakın kişilerle ilişki kurmuştur. 1831′de babıali’de arapça ve farsça öğretmenliğine getirilmiştir. ayni’nin türkçe, arapça manzum sözlükleri yanında en önemli eseri saikname’dir. 1788-1836 yılları arasındaki dönemin olaylarını kaplayan bu eserin de yapılan yapıları ve onarımlara geniş yer vermiştir. nusretname adlı başka bir eseri de ordudaki düzensizlikleri dile getirdiğinden önemli sayılmaktadır.

şeyh (bilgin) ahmet:
17.yy.da yaşamıştır. arapça-türkçe nazm-ül leallügat kitabı vardır.

fedai:
tuhfe-i fedai isimli manzum lügatın yazarıdır. 17.yy. şair ve dilcilerindendir.

ayni abdurrahman:
zeynettin tuhfesi isimli manzum lügatın yazarıdır. şerh-i dürür, şerh-i semsiye, şerh-i nihaye gibi eserleri ile tanınmıştır.
3- din bilginleri:

şeyh (bilgin) zülfünun:
14.yy.da yaşamıştır. hanefi fıkıh bilginidir

fakih mustafa sait efendi (1787-1862):
ünlü fıkıh kitabı mültakal abhur’a yazdığı 4 ciltlik şerhi meşhurdur. tanınmış hukukçulardandır.

mehmet hünip ayıtabi:
18.yy. din bilgini ve hukukçusudur. müderrislik ve anadolu kazaskerliği yapmıştır. es-serahsinin devletler hukuku ile ilgili eserini türkçeye çevirmiştir.

tefsiri mehmet efendi:
17.yy.da yaşamıştır. tefsir biliminde ün kazanmıştır. tefsir-i tibyani türkçeye çevirmiştir.

şahveli:
15.yy.da yaşamıştır. halveti tarikatı şeyhleri’nden ve cami kurucularındandır.

mehmet vakıf tazebay:
kilisli bilgin efendi diye tanınmıştır. mutasavvıf ve hanefi fıkhı bilginlerindendir. 1965′te ölmüştür.

arzi mehmet dede (?-1664):
istanbul’da galata mevlevihanesi’nde adem dede’ye “mürit” olmuş, 1652′de mevlevihanenin postnişinliğine getirilmiştir. tasavvufçu olup, lirik gazel ve rübaileriyle de tanınmıştır.

diğer din bilginleri:
şeyh ali-yül muini:islam hukukçusudur, mevlana alaeddin, fakih:şeyh cibril, usul-i fıkıh alimi, şeyh hayrettin, islam hukukçusu, şeyh carullah ve şeyh ilyas, islam hukuk bilginleridir.
ünlü gaziantepliler



dilci – edebiyatçi-araştirmaci

ömer asım aksoy
cemil cahit güzelbey
beşir göğüs
prof. cahit tanyol
mehmet solmaz
adil dai
onat kutlar
ülkü tamer
mithat enc
nejdet mullimoğlu
ali cevaz
ali fuat bilen
ömer özbaş
hüseyin beyaz
tamer abuşoğlu
muhtar körükçü
bülent ağcabay
sanatçilar

mehmet erenler
saniye dirim
ismail gülgeç
akten köylüoğlu
aslı özen
aydın parıltı
ahmet geçgen
ayşe çiftçi
bülent özcan
bünyamin akar
çetin körükçü
elvan atay
haşmet zeybek
haydar akboğa
hüseyin akkaya
hülya çalman
çetin büyükkörükçü
mustafa aslan
mazlum yılmaz
murat güneyligil
m. ali dıyarbakırlıoğlu
m. emin kuruçeren
nurten kale
sadık aslankara
i. halil aycan
şaban pala
sait suna
remziye oğan
vahit bozgeyik
prof. dr. necdet yaşar
edip akbayram
nizipli deli memet
hasan hüseyin
şeref akbağ
dr. cemil özbal
dr. emin kılıçka-le
halil kahraman
mithat enç (yazar öğrt.)
akif dai (arkeolog)
yağmur dai (piyano)
mesut üstünel.
gazeteciler

zeynep göğüs
tahir özyurtseven
aykut tuzcu
mehmet barlas
ali atalar
ahmet dur
ayfer unsal
cengiz halil çiçek
demir kanala
teoman yazgan
fevzi günenç
hınçal uluç
karaca bozgeyik
m. erhan durukan
muhittin çöloğlu
nurgül balcıoğlu
nejdet sevinç
osman tuzcu.
samlı güneş
uzman sağlık
yusuf kemal kaleli
mehmet ali bulut
oğuz haksever
izmir escort gaziantep escort kayseri escort maltepe escort denizli escort bursa escort gaziantep escort mecidiyeköy escort beylikdüzü escort marmaris escort beylikdüzü escort esenyurt escort beşiktaş escort bodrum escort sakarya escort