ıslam öncesi gaziantep

gaziantep'te yapılan kazı çalışmaları sonucunda bu bölgede tarih öncesi devirlere ait kültür izlerine rastlanılmıştır. bu kazı çalışmaları ile birlikte, bölge tarihinin alt paleolitik (eski taş) dönemine kadar uzandığı ortaya çıkmıştır. geçimlerini avcılık ve balıkçılıkla sağlayabilen dönemin insanları, araç ve gereçlerini taştan yapmışlardır. kullanım amacına göre çeşitli biçimlerde geliştirilen bu araçların çoğu el baltalarıdır. taşın yanı sıra bakırın da kullanılmaya başlanmasıyla ayırt edilen kalkolitik (bakırtaş) dönemi, yörede sakcagözü ya da coba höyük diye bilinen yerleşim yerleri temsil etmektedir.

mezopotomya?nın ? tel halal ? ve ? el obeyd ? boyalı çanak-çömleği burada da görülmüştür. gaziantep?te kalkolitik döneme oranla daha ileri bir yerleşmeyi temsil eden ılk tunç çağ buluntularına, gedikli, tilmen höyük, sakçagözü, ve zincirli kazılarında rastlanmıştır.

özellikle tilmen höyükteki kazı çalışmaları sonucu bulunan ev ve yapı kalıntıları, tilmen höyük?ün m.ö. 3000?in sonlarında yoğun nüfuslu bir yerleşim yeri, belki de bir krallık olduğunu göstermektedir. boğazköy?de ( hattuşaş ) bulunan naram sin tabletlerinde amanos bölgesindeki bir kraldan söz edilmektedir. ? sedir ormanlarıyla kaplı dağların kralı ıskippi ? diye tanımlanan kişi, ıslahiye bölgesi kralı; tilmen höyük ise bu krallığın başlıca kentlerinden biri, büyük bir ihtimalle başkentidir.

sakçagözü, tilmen höyük, zincirli, yesemek ve karkamış?ta yapılan kazı ve araştırmalar, gaziantep bölgesinde m.ö.1800-1700 yılları arasında 20 küçük krallığın oluşturduğu büyük bir devletin varlığını ortaya koymuştur.

hititler döneminde gaziantep yöresinde önemli kültür merkezleri de oluşmuştur. bunların en önemlileri karkamış, zincirli ve sakçagözü?dür.

gaziantep bölgesinde m.ö. 1800'de hititler ile başlayan tarihi devirleri m.ö.85o- 612 yılları arasında asurlular, m.ö. 612-333 yılları arasında medler ve persler, m.ö.333- m.s.395 yılları arasında helenistler, m.s. 395-638 yılları arasında ise bizanslılar dönemi olarak devam etmiştir.