hallikliler * * *

hallikliler,m.ö 5000?li yılların sonlarından başlayarak m.s 8.ci yüzyılın sonlarına kadar anadolu?da hayat süren, ayıntap merkezli bir uygarlıktır? mezopotamya bölgesi başta olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde ortaya çıkan sayısız medeniyetin temelini hallikliler atmışlardır?bir çok medeni oluşuma katkıları olan hallikliler özellikle yemek kültürüyle ön plana çıkmışlardır?tarihte ilk köfte bu uygarlık zamanında yoğrulmuştur? halliklilerle komşu ve çağdaş olan çakmaktaşlar uygarlığının ateşi keşfetmesi hallikliler medeniyetini yeni bir yola sürüklemiş ve yemek kültürü konusunda yeni keşifler yapılmasına sebep olmuştur?çakmaktaşlar kralı fred çakmaktaş?ın * ummalı çalışmaları şüphesiz en çok hallikliler?i etkilemiştir?ateşin bulunmasıyla yeni bir çağ açan hallikliler bu dönemlerde (m.ö 4783) tarihin ilk kebabını yellemişlerdir?kebap?ın keşfi lahmacun?un keşfini de beraberinde getirmiştir?bugün hallikliler uygarlığının başkenti olan hallikbaba (ayıntap) bölgesinde yapılan kazılarda taş fırınlara rastlanmıştır?taşlardan yapılan küreklerle insanlığın ilk gevrek lahmacunu pişirilmiştir? * * *

hallikliler?den kalan,bugün hallikbaba * * şehrinde bulunan anıtlarda yemek tariflerine rastlanmaktadır? hallikliler yemek kavramını insanlığa hediye etmişlerdir?araştırmalar bugün bütün dünyanın severek yediği yuvalama,eskiliufakköfte,mercimekli pilav, lovlazlı aş vb yemeklerin de yine ilk olarak bu çağlarda keşfedildiği ve yapılıp yenildiğini göstermektedir?

yemeğin yanında gerek yazı,dil,tıp,astronomi,matematik gerekse din,fal,büyü ve mitoloji gibi alanlarda da ilk öne çıkan toplum yine hallikliler?dir?çekicilik, herif bağlatma,baş ağrıdığında tülbent bağlama,arap?ın devenin karnından çıkıp-girmesi ile mevsimlerin tespiti,sıcakların suriye?den esen rüzgardan kaynaklanması,ağrıyan yere englik çalınması vb gibi çalışmalarla bilimin bir çok dalında ilerlemiş olduklarını görmekteyiz?

hallikliler döneminde sayısı 40?a ulaşan büyük şehirler vardı...örnek vermek gerekirse hallikbaba (bugünki ayıntap),nurgana,nurubazarbaşı,acirli,mazmahor,dülükbaba ve ağyol sayılabilir?

bayrak için: http://img233.imageshack.us/i/hallikliler1.jpg/ *



1-tarihçe
-hallikbaba şehri
-hallikliler?in devletleşmesi

2-din
-evrenin yaratılışı
-ınsanın yaratılışı
-bilim
-dil ve yazı
-toplum yapısı

-----------------------------------------------------------

tarihçe
hallikbaba şehri


hallikbaba şehri anadolu?nun güneydoğu bölgesinde olup,ortadoğu?ya açılan bir kapı konumundadir?sonradan ayıntap olmuş ve günümüze kadar bu şekilde anılagelmiştir?

hallikbaba şehri,halliklilerden önce bölgede yaşayan halk tarafından kurulmuştur? hallikliler bu halkın devamı olup,devletleşmişler ve bölgede bir uygarlık kurmuşlardır?

------------------------------------------------------------------------------

hallikliler?in devletleşmesi

yeni uygarlıkların kurulmasıyla birlikte diğer halklar da kendilerini tehlikede hissedip,bulunduğu bölgeyi korumak,kültürlerini devam ettirmek adına devlet kurma yoluna gitmiştir? hallikliler?in ilk olarak m.ö 5000?li yıllarda devletleştiği görülmektedir?ılk devlet fikrini ortaya atan ve ilk kral olan ayollu gara heyri?dir? ayollu gara heyri ?nin ölümüyle * tahta sicanhasaninpompasi geçmiştir ve devlet tarihteki yolculuğuna gelişerek devam etmiştir? hallikliler?in efsanevi 7 kralı vardır?bunlar;
(bkz: mitokondri)
(bkz: ellaam)
(bkz: salahiyetli)
(bkz: guccukkececi)
(bkz: sicanhasaninpompasi)
(bkz: saatler olsun)
(bkz: ayollu gara heyri)

hallikliler?de iktidara gelen mitokondri,yaptığı bilimsel çalışmalarla ön plana çıkmıştır? guccukkececi ,yaptırdığı inşaatlarla ön plana çıkmıştır? saatler olsun ekonomi alanında önemli çalışmalar yaparken, salahiyetli ilk bayan kral olarak tarihte yerini almıştır?

----------------------------------------------------------------------------------

din
çok tanrılı inanca sahip hallikliler?in tapınaklarına mahmil denilirdi?mahmiller 3 katlı olup ilk kat erzak deposu,ikinci kat hallik rahiplerinin yetiştirildiği okul,üçüncü kat çay ocağı ve teras katı da kebap yelleme amacıyla kullanılırdı?yazının icadı serüveni bu tapınaklara dayanır?her tanrı için ayrı bir tapınak yapılırdı?her tanrının farklı bir gücü ve amacı vardı?bunlardan bazıları şu şekildedir:

(bkz: hallik tanrisi) : hallik tanrisi,baş tanriydi ve bütün tanrilarin üzerinde bir gücü vardı?

(bkz: balcan tanrisi) : balcan tanrisi,hallikliler?e göre bütün yemekleri yapan ve onları hallikliler?e gönderen tanrıydı?hallikliler köfte yoğurma ritüeli ile bu tapınaklarda ibadetlerini gerçekleştirirlerdi?

(bkz: kebap tanrisi): bu tanrı,mutluluk ve keyif tanrısıydı?hallikliler haftanın belirli bir günü (pazar) kebap tanrısının tapınağının bulunduğu burç ormanına gidip kebap yelleyerek ibadetlerini gerçekleştirirlerdi?

(bkz: gurbanım gendine bes) : bu tanrı hallikliler?e göre,bütün duaları kabul eden ve dilekleri yerine getiren tanrıydı?duaların kabul olunması sonucunda tavuk,horoz,gurban kesilerek bu tanrıya hediye edilirdi?

(bkz: argidip incidmiye bes) : bu tanrı ise sağlık tanrısıydı?hallikler?e göre onların sağlıklı olması,çalışması bu tanrının elindeydi?çekiciler,aynı zamanda argidip incidmiye bes tapınağında yetişen din adamlarıydı?

(bkz: cekici zulfo)

(bkz: ele ayaa dusurmiye) : hallikliler?de,yaşlıların tanrısı olarak kabul edilmekteydi?belirli bir yaşın üzerine gelmiş her hallikli bu tanrının tapınağında inzivaya çekilir ve dünya işlerinden elini ayağını çekerdi?

(bkz: yiraag ola) : kötülük ve ceza tanrısıydı?hallik tanrısından sonra en güçlü ve etkili olan tanrı buydu?hallikliler,işlenen bir suç,yapılan bir kötülük karşılığında ağır bir şekilde cezalandırılacaklarına inanırlardı ve bu sebeple hemen hemen hiçbir suç meydana gelmezdi?

-------------------------------------------------------------------

- evrenin yaratılışı
bu konuyu sonraki yazılarımızda inceleyeceğiz?*

- ınsanın yaratılışı
bu konuyu da sonraki yazılarımızda inceleyeceğiz?*

-----------------------------------------------------------------------------

-bilim
ateşin keşfinden evel köfte,omaç, tene gatmasi yapmayı biliyorlardı?ateşin icadıyla birlikte kebap,lahmacun,baklava, eskiliufakköfte gibi muazzam gıdaları yapmayı öğrendiler?bu yemeklerle birlikte çanak çömlekten daha ileri bir icat olan tencere ve don gazanını icat ettiler?bulundukları yerlerde oldukça gelişmiş sulama sistemleri kurdular?gelişmiş bir yapı teknikleri vardı?yer altı iletişim yolları konusunda oldukça ilerideydiler?bugün dahi ayıntap şehri?nin altındaki mağaraların nasıl ve hangi teknikle yapıldığı bilinmemektedir?

-----------------------------------------------------------------

dil ve yazı
ana madde hallikce
hallikce bugünki antepce?nin babasıdır?
ılk yazıyı m.ö 3500 yılında hallikliler buldular?ilk yazıları varlık ve şekiller üzerine kuruluydu?yani her varlık ve olay için bir şekil kullandılar?

örn: alaa, taaa sorda, ala saa, bu gaç biliyng mi, bes gardas geliy ha, savis vs?

hallikce,bugün ki antepce ile sıkı bir benzerlik gösterse de temelde çok farklıdır?antepce, türkçe?nin etkisiyle oldukça fazla değişime uğramıştır? hallikce?nin hint-avrupa ve sami kökenli dillerle akraba olmadığı bilinmektedir?bazı özellikleri ural-altay grubu dilleriyle benzerlik gösterir?
tarihte ilk yazılı hukuk kuralları hallikliler tarafından oluşturulmuştur?bu özellikleri ile hallikliler dünyadaki ilk hukuk devletidir?otoritenin korunmak istenmesi ilk hukuk kurallarının ortaya çıkmasına neden olmuştur?ilk hukuk kuralları kral olmiyneenola zamanında ortaya çıktı...kral olmiyneenola'nın,veziri elemi'ye yazdırdığı bu ilk kanunlar bedel ve fidye sistemine dayanıyordu?

-------------------------------------------------------------------

-toplum yapısı

kent içinde yüksek bir tepeye yapılan tapınak bulunurdu ki bu sosyal yaşamın merkezini oluşturmaktaydı.

(bkz: antep kalesi)
sürekli savaşlar sonucunda halktan her insan kolayca köle edinebiliyordu. hissedilen her nesnenin bir tanrısı vardı ve insan görünümündeydiler, fakat insanüstü güçleri olan ölümsüz varlıklardı.

ılk defa urfalılar * tarafından içten çökertildi ve bundan sonra bir daha eski haline gelemedi; m.s 8. yüzyıldan sonra uygarlıkları bağımsız kimlikleriyle yaşayamadı.çoğu kez roma, arap, pers, mısır uygarlıklarının saldırılarına da maruz kaldı?ardından gelen adiyaman ve pazarcik uygarlıkları çoğunlukla hallikliler'in izlerini taşıdılar. kendilerine özgü dilleri uzun süre yaşadı ve bugün kısmen de olsa eskiliufaksozluk sayesinde yaşatılmaktadır...

(bkz: eskiliufaksozluk)