a: ağız e diyecek şekilde açılır a denir. genelde bu şekilde aazı yaya yaya söylenir "ammi" misalında oldoo kimi. amma bazı bazı o diyecek kimi açılıp a denildee de olur. "alıymın" derken olduğu kimi...
b: bildeeniz b lakin bazi durumlarda p şeklinde söylenir "pakla" numunesinde görüldöö kimi
c: genelde malum c'dir "ceer"de oldoo kimi amma velakin kimi zaman "cj" şeklinde de ohunur. farz mahal "ganciloz" hatta ç şeklinde ohunduu da vakidir.
ç: bildiiniz ç ancak aşırı vurgu yoktur cye benzetilir. kimi hallerde ş'ye çalar okunuşu da vardır.
d: aynı malum d okunuşu bazen arabi harflerden "tı" harfi gibi dilin ucu alt dişlerle etin birleştiği yere vurularak çıkarılır ve ortaya dt şeklinde bi ses çıkar.
e: bildiimiz e bazı bazı ağız ı diyecek kimi açılıp söylenir. ıe şeklinde bir ses çıkar.
f: bildiimiz f
g: bildiimiz g
ğ: bu harf nadir okunur. genelde gendinden soora gelen sesli harfin mahrecinde yanı ağızdan çıktıı yerde hazfolunup gaybedilir. "boğuşuyk)bouşuyk", "boğazley)boazley", "yoğurt)yourd" misallerinde oldoo kimi. bazen gendinden sona gelen sesliy de götürür bunun hekmeti dile ağr gelmesindendir "bağırıy)baırıy)baarıy" bu kimi durumlarda genelde gendinden sonaki gelen harf evvelinde gelen sesli harfe galbolunur yanı çevrilir.
h: ince h harfleri genelde okunmaz. "gel hele)gelele", "allahına mı?)allaına mı?" kalın h harfleri ise genelde dil köküne doğru olan yerden boğazdan söylenir. bunlar muhtemelen hep kelimenin başında gelen h'lerdir. bir de hırlayarak çıkarılan arapçadaki "hı" harfine tekabül eden vardır. bu da ekseriyetnen k harfinin okunuşudur.
i: malim i bazen başına y zammolunarak yanı eklenerek ohunur. "irak)yırak" gibi. bazen de e'ye galbolunur. bu garışmasın dey olur. mesela iyi kelimesi eyi dey ohunur. eer beyle ohunmasa "iii" şeklinde ohunurdu o da olmazdı. amma bu şekilde de söylendee olmuştur.
- ammi gara mamedi dövmüşler...
- iii ammada gözel olmuş yerif..!
ı: ı ile y antepçede müşterek harfler gibidirler. kelime başı hariç ortalarda hep birbirlerini çağırırlar...
j: genelde c diye ohunur. candarma, ceneratör gibi...
k: kelime başında normal okunur ortada ise genelde h'yi hırlatarak telaffuz edilir.
l: bildiğimiz l'dir
m: bildiğimiz m
n: bildiğimiz n ama özellikle son eklerde ng şeklinde okunur. "nediyn)nediyng" gibi. bir de bu harfin ihfa durumu vardır. kuran ilimleriyle iştigal edenler bilirler. bu durumda da n harfi gendinden sora gelen harfin mahracında yanı aazdan çıktıı yerde dutulur gendinden sonaki o harfe accık benzedilir. "panga" kelimesindeki gibi ve "dingildeyn", "zangırdey" misallerindeki kimi.
o: ile u müşterek gibidirler. umumiyetle bildiimiz o'dur.
ö: bildiimiz ö'dür. bu harf de ü'ynen müşterek kimidir.
p: bildiimiz p'dir.
r: bildiimiz r'dir.
s: bildiimiz s'dir.
ş: bildiimiz ş
t: umumiyetle d olarak okunur. taraklık)daraklık. asıl sesiyle okunduğu da vakidir.
u: o harfine galb olundoo çokdur. olunduğu)olunduu misalında oldoo kimi.
ü: ü de ö'ye galbolunur. gendi mahracından da ohunur.
v: bildiimiz v
y: ı ile karışık ilginç bir telaffuzu vardır adını sen koy kabilinden... bildimiz y gibidir.
z: bildiimiz z
bir de yabancı harflerin telaffuzu vardır:
q kü (guyruklu o diyeni de duymadık deel)
w dübülve
x ikis
misdavaacoolu